Muzyczne portrety kobiet w twórczości klawesynowej François Couperina
Journal Title: Notes Muzyczny - Year 2014, Vol 1, Issue 1
Abstract
Styl francuski do dziś ma szczególne miejsce w rozwoju muzyki klawesynowej. Pośród wielu znakomitych kompozytorów z tego okresu wyróżnia się niewątpliwie mistrz miniatury ilustracyjnej François Couperin, zwany przez współczesnych Wielkim (fr. Le Grand). To on wyznaczył kierunki rozwoju najważniejszych form i gatunków muzycznych we Francji, przyczyniając się tym samym do znacznego wzrostu ich popularności. Miniatury ilustracyjne zaczęły występować we francuskiej muzyce klawesynowej przełomu XVII i XVIII wieku jako bardzo popularna forma wypowiedzi muzycznej. Były to małe formy o charakterze programowym, bogato ornamentowane, wykorzystujące pokaźny arsenał odniesień pozamuzycznych oraz teorię afektów wraz z figurami retoryczno-muzycznymi. Podstawowym celem niniejszego artykułu jest zapoznanie czytelnika z wybranymi aspektami tematyki kobiecej w twórczości klawesynowej Françoisa Couperina. Stworzył on bowiem największą liczbę muzycznych portretów kobiet. Kompozytorzy francuskiego baroku i rokoka nie byli zwykle szczodrzy w podawaniu wskazówek wykonawczych. Ówczesną sztukę interpretacji poznajemy dziś głównie poprzez studiowanie traktatów teoretycznych, a także na podstawie zachowanych zapisków samych twórców oraz ich biografów. Niewątpliwie ważnym źródłem informacji mogą być również tytuły utworów. Zrozumienie ich znaczenia może stanowić ważną wskazówkę interpretacyjną. Poszukiwanie związków tytułów utworów z treścią, formą i zawartością muzyczną miniatur wydaje się, pomimo pojawiających wielu niejednoznaczności i wątpliwości, w pełni zasadne. W artykule odnajdujemy tłumaczenia i wyjaśnienia tytułów wszystkich miniatur Couperina związanych z tematyką kobiecą oraz wybrane przykłady nutowe. Ponieważ treść artykułu dotyczy gatunków muzycznych o charakterze ilustracyjnym (programowym), uznano też za zasadne zamieszczenie wybranych reprodukcji wizerunków tych znanych kobiet, portretowanych przez wybitnych przedstawicieli malarstwa francuskiego, które zainspirowały Couperina do skomponowania poświęconych im miniatur. Tytuły odnoszą się jakby do trzech kategorii portretowanych kobiet. Są to: portrety kobiet związanych z dworem, portrety postaci związanych z muzyką oraz pozostałe portrety (które nie mieszczą się w dwóch poprzednich kategoriach). W przypadku miniatur klawesynowych Couperina dociekanie znaczenia tytułów może być niezwykle interesujące. Dzięki temu poznajemy lepiej także samego kompozytora, jego działalność, status społeczny, otoczenie ludzi, w kręgu których się obracał, co pozwala także na głębsze wniknięcie w istotę jego wspaniałej muzyki. Zrozumienie intencji kompozytora pozwala z kolei lepiej i piękniej, a także mądrzej interpretować te niezwykłe, urokliwe i pełne finezji utwory.<br/><br/>
Authors and Affiliations
Ewa Rzetecka-Niewiadomska
Keywords
Related Articles
- EP ID EP518037
- DOI -
- Views 49
- Downloads 0
Instrumenty z mechanizmem młoteczkowym i ich rola w kształtowaniu się stylu kompozytorskiego utworów na instrumenty klawiszowe w latach 1730-1780, cz. I
Artykuł stanowi pierwszą część cyklu poświęconego instrumentom klawiszowym z mechanizmem młoteczkowym powstałym w latach 1730-1780. Zamierzeniem autorki jest przedstawienie w szerszej perspektywie wybranych zagadnień dot...
Do poczytania i posłuchania: Johann Sebastian Bach Choralpartiten, Präludien und Fugen, Organum Classics, Öhringen 2017
Do poczytania i posłuchania<br/><br/>
Wpływ stylistyki Karola Szymanowskiego na twórczość polskich kompozytorów XX wieku na przykładzie Suity polskiej Szymona Laksa
Istotą niniejszego artykułu jest ukazanie wpływu zarówno twórczości, jak i osobowości Karola Szymanowskiego na kolejne pokolenia kompozytorów polskich XX wieku, szukających nowych kierunków i możliwości dla własnego rozw...
Synteza średniowiecznych i współczesnych idei twórczych w „Veni Creator” op. 103 i „Sonate de Requiem” na wiolonczelę i fortepian op. 283 Oliviera Greifa
Celem artykułu jest przybliżenie postaci wybitnego pianisty i kompozytora francuskiego, Oliviera Greifa. Okazją do podjęcia tematu stała się Ogólnopolska Konferencja Artystyczno-Naukowa Muzyka kameralna w twórczości komp...
Formuły kadencyjne w muzyce instrumentalnej renesansu i wczesnego baroku w kontekście ówczesnej teorii muzyki i praktyki kompozytorskiej
Formuły kadencyjne (zakończeniowe) stanowią jedno z najbardziej frapujących zjawisk muzycznych. Występują w utworach wszystkich epok historycznych i stylów i przyjmują rozmaite formy: od zwrotów melodycznych i harmoniczn...