Nastroje społeczne i postawy polityczne w Królestwie Polskim wobec okupacji niemieckiej i Aktu 5 listopada w świetle raportów urzędnika pruskiej policji politycznej
Journal Title: Miscellanea Historico-Archivistica - Year 2017, Vol 24, Issue 24
Abstract
Artykuł omawia podróże informacyjne pruskiego urzędnika policji politycznej z Poznania na ziemie Królestwa Polskiego w latach 1915–1917 oraz raporty służbowe, będące wynikiem tych podróży. Policja polityczna była stałym elementem struktur administracyjnych państwa pruskiego po 1815 r. Jej celem było przeciwdziałanie wszelkim możliwym zagrożeniom bezpieczeństwa państwa i porządku publicznego. Do jej zadań należała również kontrola ruchu narodowo-polskiego, zwłaszcza w szczytowym okresie jego rozwoju na początku XX w. Po wybuchu I wojny światowej i zajęciu przez armie państw centralnych ziem Królestwa Polskiego, zaczęto tworzyć na jego terenach prowizoryczną administrację cywilną i wojskową. Do zadań tej ostatniej należały prerogatywy policji politycznej, zwłaszcza w zakresie zwalczania szpiegostwa. Tworzenie struktur policji politycznej na ziemiach byłego Królestwa Polskiego, a następnie Generalnego Gubernatorstwa, zostało omówione w pierwszej części artykułu. W dalszej części autor omawia postać radcy policji Fritza Goehrke oraz odbyte przez niego podróże w kontekście zadań kierowanej przez niego Centrali do nadzoru spraw polskich w Poznaniu. W ostatniej części artykułu przeanalizowano treść poszczególnych raportów, ze szczególnym uwzględnieniem Aktu 5 listopada 1916 r. Pruski urzędnik policji skrótowo, ale dość wiernie i realistycznie, przedstawił całą paletę nastrojów i postaw Polaków wobec niemieckiej okupacji i perspektyw ich przyszłej współpracy z państwem niemieckim. Ukrytym celem tych podróży była analiza struktur i wyników pracy wojskowej policji politycznej w Generalnym Gubernatorstwie oraz możliwości objęcia tych terenów kontrolą policji politycznej z Poznania w oczekiwanym okresie pokoju
Authors and Affiliations
Witold Matwiejczyk
Keywords
Related Articles
- EP ID EP316510
- DOI -
- Views 49
- Downloads 0
O dolach i niedolach Stanisława Goczałkowskiego, oficjalisty i klienta hetmana Jana Klemensa Branickiego w latach 1760–1767
The article describes activities of Stanisław Goczałkowski, coat of arms Poraj (d. 1787/88) that were performed in favor of Jan Klemens Branicki, Hetman and Castellan of Kraków. It presents the liege - liegeman relation...
Podróże edukacyjne zamożnej szlachty z województwa inflanckiego w XVIII wieku. Przykład Borchów i Hylzenów
Artykuł ma na celu przybliżenie zagranicznych podróży edukacyjnych młodzieży z dwóch polsko-inflanckich rodów senatorskich, Borchów i Hylzenów. Rozproszona i zdekompletowana podstawa źródłowa do badań nad tym zagadnienie...
Nietrafiony projekt? Skutki prawno-polityczne Aktu 5 Listopada 1916 roku
W artykule przedstawiono okoliczności powstania w połowie 1916 r. koncepcji utworzenia państwa polskiego przez Niemcy i Austro-Węgry na ziemiach polskich zdobytych w 1915 r. na Rosji. Nowo utworzone Królestwo Polski miał...
Gdansk dans les memoires de Stanislas-Auguste Poniatowski
Gdańsk w Pamiętnikach Stanisława Augusta Poniatowskiego Gdańsk, przyłączony do Polski i zarazem niezależny, nigdy nie był przedmiotem większego pożądania ze strony sąsiadów Rzeczypospolitej, niż było to w wieku XVIII. Ch...
Polonika w oddziale kwatermistrzowskim c. i k. Naczelnej Komendy Armii w Archiwum Wojny w Wiedniu (styczeń – luty 1918)
Polonica in Imperial and Royal Army High Command Quartermasters Unit in the Military Archive in Vienna (January-February 1918). The article presents results of a query conducted in 2017 in Military Archive (Kriegsarchiv)...