Nastroje społeczne i postawy polityczne w Królestwie Polskim wobec okupacji niemieckiej i Aktu 5 listopada w świetle raportów urzędnika pruskiej policji politycznej
Journal Title: Miscellanea Historico-Archivistica - Year 2017, Vol 24, Issue 24
Abstract
Artykuł omawia podróże informacyjne pruskiego urzędnika policji politycznej z Poznania na ziemie Królestwa Polskiego w latach 1915–1917 oraz raporty służbowe, będące wynikiem tych podróży. Policja polityczna była stałym elementem struktur administracyjnych państwa pruskiego po 1815 r. Jej celem było przeciwdziałanie wszelkim możliwym zagrożeniom bezpieczeństwa państwa i porządku publicznego. Do jej zadań należała również kontrola ruchu narodowo-polskiego, zwłaszcza w szczytowym okresie jego rozwoju na początku XX w. Po wybuchu I wojny światowej i zajęciu przez armie państw centralnych ziem Królestwa Polskiego, zaczęto tworzyć na jego terenach prowizoryczną administrację cywilną i wojskową. Do zadań tej ostatniej należały prerogatywy policji politycznej, zwłaszcza w zakresie zwalczania szpiegostwa. Tworzenie struktur policji politycznej na ziemiach byłego Królestwa Polskiego, a następnie Generalnego Gubernatorstwa, zostało omówione w pierwszej części artykułu. W dalszej części autor omawia postać radcy policji Fritza Goehrke oraz odbyte przez niego podróże w kontekście zadań kierowanej przez niego Centrali do nadzoru spraw polskich w Poznaniu. W ostatniej części artykułu przeanalizowano treść poszczególnych raportów, ze szczególnym uwzględnieniem Aktu 5 listopada 1916 r. Pruski urzędnik policji skrótowo, ale dość wiernie i realistycznie, przedstawił całą paletę nastrojów i postaw Polaków wobec niemieckiej okupacji i perspektyw ich przyszłej współpracy z państwem niemieckim. Ukrytym celem tych podróży była analiza struktur i wyników pracy wojskowej policji politycznej w Generalnym Gubernatorstwie oraz możliwości objęcia tych terenów kontrolą policji politycznej z Poznania w oczekiwanym okresie pokoju
Authors and Affiliations
Witold Matwiejczyk
Edward Potkowski (10 V 1934 – 31 VII 2017)
wspomnienie pośmiertne o śp. prof. Edwardzie Potkowskim
Udział Archiwum Głównego Akt Dawnych w europejskim portalu archiwalnym Apex
komunikat
Nieznana pieczęć odnaleziona przy dokumencie Unii Lubelskiej
The act of the Polish-Lithuanian Union of 1569, so-called The Union of Lublin, is preserved in the holdings of the Central Archives of Historical Records in Warsaw in the collection of parchment records (ref. No. 5627)....
Źródła do dziejów systemu parlamentarnego Wielkiego Księstwa Litewskiego ostatniego trzydziestolecia XVI wieku w zbiorach Rosyjskiej Biblioteki Narodowej w Petersburgu
Source materials for history of parliamentary system of Grand Duchy of Lithuania in last three decades of 16th century in the collection of National Library of Russia in St. Petersburg. The objective of the article was t...
Sprawa cesji Gdańska i Torunia na rzecz Prus podczas obrad Sejmu Czteroletniego
The case of assignment Gdańsk and Toruń to Prussia during the proceedings of the Grate (Four-Year) Sejm Since the first partition of Poland, whereby Prussia received Warmia and province of Malbork (without the cities of...