Ömer bin Abdülaziz’in Hayatı, Şahsiyeti, Kelami Görüşleri ve Kadere Dair Risalesi
Journal Title: Hitit Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi - Year 2017, Vol 16, Issue 31
Abstract
Hz. Peygamberin ahirete irtihali ile beraber Müslümanlar arasında devlet başkanlığı konusunda ihtilaflar yaşanmış; zamanla bu ihtilaflar daha da derinleşmiş aralarında savaşlar vuku bulmuş; bunun neticesinde insan iradesinin bu savaşlardaki etkisi tartışılmıştır. Siyasi kaynaklı olan ihtilaflar dini bir zemine taşınarak, kelami anlamda tartışılan ilk konulardan biriside, kader ve dolayısıyla insan fiilleri üzerinde olmuştur. İslam düşüncesinin teşekkül döneminde bu konuda üç ana görüş ortaya çıkmıştır. Bu konudaki ilk görüş, insanın fiillerinde insan iradesinin herhangi bir etkisinin olmadığını, insan fillerinin tümünün önceden Allah’ın planlaması ve iradesi sonucunda meydana geldiğini savunan görüştür. Buna tepki olarak doğan diğer bir görüşte bunun tam tersini savunarak insan fiillerinin insanın planlaması ve iradesi ile meydana geldiğini dile getirmiştir. Daha sonra bu zıt görüşlerin arasını bulmaya çalışan görüşler de ortaya çıkmıştır. Makalemizde araştırdığımız Ömer bin Abdülaziz, ilk görüşü savunan cebri kader anlayışının ilk temsilcilerinden olmakla beraber insan’ın kötü davranışlarındaki sorumluluğunu kabul etmesi nedeni ile katı bir kadericilikten ziyade ılımlı bir kaderici olarak yorumlanmasının daha doğru olacaktır. Zira Ömer bin Abdülaziz’in Kader ve insan filleri konusunda yazmış olduğu risale Hicri birinci asırda bu konu etrafında ortaya çıkan tartışmalar hakkında bizlere birinci elden önemli bilgiler vermektedir. Bu konunun bugün hala tam anlamıyla açıklığa kavuşmamış olması ve tartışılmaya devam edilmesi nedeniyle, İslam düşünce tarihinde adaleti ve kelami görüşleri ile tanınan Emevi halifesi Ömer bin Abdülaziz’in hayatını, şahsiyetini, kelam ilmine ait görüşlerine özet olarak yer verdik. Aynı zamanda kadere dair yazmış olduğu risalesini Arapçadan Türkçeye tercüme ederek orijinal metni ile beraber okuyucunun hizmetine sunmayı uygun bulduk.
Authors and Affiliations
YASİN ULUTAŞ
Keywords
Related Articles
- EP ID EP471749
- DOI 10.14395/hititilahiyat.333213
- Views 55
- Downloads 0
EHL-İ SÜNNET KELÂMINDA HABERÎ SIFATLARIN TE’VİLİNİN BAŞLANGICI MESELESİ
Nasslarda Allah hakkında teşbih ifade eden nitelemeler vardır. Bunlara kelâmî terminolojide haberî sıfatlar denir. Müşebbihe bu nitelemelerin zahirlerinden hareketle teşbihe varırken, selef ise teşbihten uzak durmak için...
Cerh-Ta'dîl Bağlamında İmam Şafiî'ye Yöneltilen İthamlar
İlk dönemlerde hadislerin sıhhati konusu, cerh-ta’dîl kriterleri çerçevesinde değerlendirilmiştir. Kaynaklarda hadis rivayeti bağlamında İmam Şafiî’ye yönelik bazı ithamlar bulunmaktadır. Yahya b. Main (ö. 233/848) onun...
الو ظَا ئَ فَ لاليَّ ةَ ال دََ ل حَ زَو فَاَل جَ فَ ز ي اَل قَ زَآ نَ اَل كََ زَ ي مََ,Kur’an-I Kerim’de Harf-İ Cerlerin Anlam Nitelikleri Ve Görevleri
Harf-i Cerler Arapça ’da cümle içerisinde yer alan en önemli bağlaçlardandır. Dilin temeltaşları olan isim ve fiillerin birleştirilmesini sağlayan bir anlamda duvarın harcı rolünü üstlenenbir görevleri bulunmaktadır. Bun...
القدس في التاريخ القديم "دراسة في الواقع الاثري والتاريخي لليهود"
Bu çalışma, Kudüs şehrinin medeniyet tarihindeki önemli bir aşamayı ele almaktadır. Araştırmamız, bronz ve demir çağlarından başlayarak Pers ve Yunan-Helenistik hâkimiyetleri zamanlarına uzanan ve Roma İmparatorluğu idar...
HIZIR-İLYAS KABULÜ BAĞLAMINDA ANADOLU’DA KUTSAL MEKÂN ALGISININ YENİDEN İNŞASI SORUNU -ELVAN ÇELEBİ ZÂVİYESİ ÖRNEĞİ-
Bu çalışma, özelde Elvan Çelebi zâviyesinin, genelde ise ortaçağ İslâm dünyasında devamlısurette değişen sınır bölgelerindeki kutsal alanların dönüştürülmesinde Hızır-İlyas kabulününrolünü incelemektedir. Daha çok müsteş...