Ömer bin Abdülaziz’in Hayatı, Şahsiyeti, Kelami Görüşleri ve Kadere Dair Risalesi
Journal Title: Hitit Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi - Year 2017, Vol 16, Issue 31
Abstract
Hz. Peygamberin ahirete irtihali ile beraber Müslümanlar arasında devlet başkanlığı konusunda ihtilaflar yaşanmış; zamanla bu ihtilaflar daha da derinleşmiş aralarında savaşlar vuku bulmuş; bunun neticesinde insan iradesinin bu savaşlardaki etkisi tartışılmıştır. Siyasi kaynaklı olan ihtilaflar dini bir zemine taşınarak, kelami anlamda tartışılan ilk konulardan biriside, kader ve dolayısıyla insan fiilleri üzerinde olmuştur. İslam düşüncesinin teşekkül döneminde bu konuda üç ana görüş ortaya çıkmıştır. Bu konudaki ilk görüş, insanın fiillerinde insan iradesinin herhangi bir etkisinin olmadığını, insan fillerinin tümünün önceden Allah’ın planlaması ve iradesi sonucunda meydana geldiğini savunan görüştür. Buna tepki olarak doğan diğer bir görüşte bunun tam tersini savunarak insan fiillerinin insanın planlaması ve iradesi ile meydana geldiğini dile getirmiştir. Daha sonra bu zıt görüşlerin arasını bulmaya çalışan görüşler de ortaya çıkmıştır. Makalemizde araştırdığımız Ömer bin Abdülaziz, ilk görüşü savunan cebri kader anlayışının ilk temsilcilerinden olmakla beraber insan’ın kötü davranışlarındaki sorumluluğunu kabul etmesi nedeni ile katı bir kadericilikten ziyade ılımlı bir kaderici olarak yorumlanmasının daha doğru olacaktır. Zira Ömer bin Abdülaziz’in Kader ve insan filleri konusunda yazmış olduğu risale Hicri birinci asırda bu konu etrafında ortaya çıkan tartışmalar hakkında bizlere birinci elden önemli bilgiler vermektedir. Bu konunun bugün hala tam anlamıyla açıklığa kavuşmamış olması ve tartışılmaya devam edilmesi nedeniyle, İslam düşünce tarihinde adaleti ve kelami görüşleri ile tanınan Emevi halifesi Ömer bin Abdülaziz’in hayatını, şahsiyetini, kelam ilmine ait görüşlerine özet olarak yer verdik. Aynı zamanda kadere dair yazmış olduğu risalesini Arapçadan Türkçeye tercüme ederek orijinal metni ile beraber okuyucunun hizmetine sunmayı uygun bulduk.
Authors and Affiliations
YASİN ULUTAŞ
İMAM MÂTÜRÎDÎ’NİN YAHUDİLERLE POLEMİĞİ: NÜBÜVVET İNANÇLARINA YÖNELİK TEOLOJİK ELEŞTİRİLERİ
Ehl-i Sünnet’in en önemli temsilcisi olan İmam Mâtürîdî (ö. 333/944) çeşitli din, inanç ve kültürlere ev sahipliği yapan Mâverâünnehir’de dünyaya gelmiş, dinî, felsefî ve siyasî birçok görüşün ortaya çıktığı ve İslam i...
Analysis of Practiced as Sufis Self-Conversion Training Zikr Ritual in Term of Perspective of Cognitive Psychology
In this study, the ritual of Zikr applied by sufis flas investigated in terms of perspecti٧e of cognitive psychoJogical findings. There is a mutual re٠ationship between zikr and cognitive abilities. Diffe-٢ent cognitive...
DİN KAVRAMINA ELEŞTİREL YAKLAŞIM: WILFRED CANTWELL SMITH ÖRNEĞİ
Bu çalışmada Wilfred Cantwell Smith’in din kavramına yönelik eleştirileri ve oluşturduğu yeni kavramsalçerçeve incelenmektedir. O, tarihi seyir içerisinde din kavramının anlamında değişikliklermeydana geldiği ve bu değiş...
SALİH KESGİN "HZ MUHAMMED (S) VE ÖTEKİ: SÜRGÜN HADİSLERİ BAĞLAMINDA BİR İNCELEME"
Küreselleşen Dünya’da farklı milletlerin bir arada yaşama kültürü kazandığı gerçeğinden hareketle, farklı inanç gruplarının da hayatı beraber sürdürmelerinin tabiiliği ve kaçınılmazlığı gözler önündedir. Bu çalışma, Müsl...
ÇORUM/İSKİLİP’TE ÇANTI TEKNİĞİNDE İNŞA EDİLMİŞ İKİ CAMİ: SANAYİ MARANGOZLAR VE TAVUKÇUHOCA CAMİLERİ
Son yıllarda artan yayınlar sayesinde Karadeniz Bölgesi’nde çantı tekniğinde inşa edilmiş pek çokcaminin inşa edildiği anlaşılmıştır. Söz konusu camilerin yaklaşık 800 yıllık bir maziye sahip olmasınedeniyle yörede güçlü...