Ornamentacja w muzyce od XVI wieku do połowy XVIII stulecia, cz. I
Journal Title: Notes Muzyczny - Year 2015, Vol 2, Issue 4
Abstract
Jednym z istotnych elementów składających się na praktyki ornamentacyjne są drobne formuły zdobnicze i ornamenty, z których wybrane, zostaną przedstawione w kolejnych częściach tego cyklu artykułów poświęconego zagadnieniom wykonawczym muzyki dawnej. Cykl ten miał w zamyśle autora stanowić zebrany w jednym miejscu przekrój zasad rządzących owymi małymi ozdobnikami i ich rozwojem ujętym w porządku chronologicznym od XVI do pierwszej połowy XVIII wieku w (subiektywnie) wybranych, najważniejszych źródłach historycznych. Praktyki ornamentacyjne w okresie renesansu i przez pierwszą połowę okresu baroku związane były z praktyką dyminucji, w ramach której z biegiem czasu wykształciły się drobne figury melodyczno-rytmiczne takie jak groppo czy trillo. Te znowu przekształciły się w ornamenty w formie skodyfikowanych schematów zdobniczych zaznaczanych symbolami nad nutami, które znamy z literatury muzycznej XVIII wieku. Pierwsza część artykułu jest zarazem wprowadzeniem do zagadnienia dyminucji przez pryzmat najbardziej znanych autorów z epoki – Silvestro Ganassiego i Diego Ortiza, w głównej mierze skupia się jednak na drobnych figurach zdobniczych opisanych w źródłach hiszpańskich, włoskich i niemieckich, kładąc największy nacisk na te przedstawione w Le Nuove Musiche Giulio Cacciniego. Druga część artykułu jest próbą usystematyzowania ornamentów według ich kategorii, funkcji oraz oddziaływań na materię muzyczną. Przedstawione tu zostają propozycje klasyfikacji ozdobników według Franciszka Wesołowskiego oraz Fredericka Neumanna. W kolejnych częściach cyklu przyjęte zostają jednak bardziej rozbudowane i różnorodne kategorie zaproponowane przez Neumanna. Dzieli on ornamenty według: ich konstrukcji melodycznej – gdzie wyróżnić możemy ornamenty duże i małe oraz meliczne i reperkusyjne; umiejscowienia w strukturze rytmicznej – dzieląc je na występujące w miejscu nuty głównej (anschlagende Vorschläge) oraz wyprzedzające lub opóźniające jej wejście (durchgehende Vorschläge); funkcji w tkance muzycznej – którą spełniają ornamenty łączące i intensyfikujące oraz melodyczne i harmoniczne. Kolejne części cyklu omawiać będą już szczegółowo kolejne wybrane przez autora ozdobniki należące do drobnych formuł zdobniczych zwanych agréments, będących w powszechnym użyciu od końca XVII do połowy XVIII wieku w kontekście źródeł głównie autorów francuskich i niemieckich.<br/><br/>
Authors and Affiliations
Przemysław Wiśniewski
Keywords
Related Articles
- EP ID EP517989
- DOI -
- Views 34
- Downloads 0
Narrativeness of piano ballades by Ferenc Liszt
The 19th century piano ballade as a genre has certain specific features, the most important of which is the so-called “ballade tone”, i.e., a specific type of narration. Music expression is kept in accordance with the ep...
Pianista – akompaniator blaski i cienie, schematy i pułapki
Artykuł jest próbą opisu schematów, zależności i modeli postępowania w zawodzie akompaniatora, identyfikowanych przez autorkę w toku 20-letniego doświadczenia zawodowego. Podejmuje się szczegółowego zbadania procesów czę...
Wydarzenia Artystyczne i Naukowe w roku akademickim 2016/2017
Wydarzenia Artystyczne i Naukowe w roku akademickim 2016/2017<br/><br/>
Basic performance issues of the full voice accompaniment style in France in 1690–1750 in the light of selected treatises, part 3: The means to heighten expression and individualisation and to enrich the sound of the full voice basso continuo
This is the last article from the cycle entitled Basic performance issues of the full voice accompaniment style in France in 1690–1750 in the light of selected treatises. Continuing his discussion on the performance mean...
Hammer mechanism instruments and their role in shaping the composition style of pieces written for keyboard instruments in the period of 1730-1780, part 3 – Keyboard instruments in concert halls and in the high society
The present text is the third and last part of the cycle of articles devoted to keyboard instruments with hammer mechanism in the 18th century published in subsequent issues of the magazine “Notes Muzyczny”. The first tw...