SOVETLƏŞDİRMƏ SİYASƏTİ DAXİLİNDƏ TÜRKÜSTAN COĞRAFİYASINDA BAŞ VERƏN DƏYİŞİKLİKLƏR
Journal Title: Scientific Work - Year 2024, Vol 18, Issue 4
Abstract
Xülasə XIX əsrin ortalarında Rusiya Çarlığı tərəfindən tamamilə ələ keçirilən Türküstan coğrafiyası mühüm stratejik əhəmiyyətə malik, zəngin təbii qaynaqları olan və dünya hegemoniyası uğrunda mübarizə aparan hər bir dövlətin əlində tutmaq istədiyi bölgələrdən biridir. XX əsrin əvvəllərində “yaşlı” imperatorluqlarda, o cümlədən, Rusiyada milliyətçilik və sosializm axımları sürətlə yayılmış, keçən əsrin sonlarından etibarən aclıq və səfalət içində yaşayan xalqın səbir kasası Yaponiya ilə olan müharbədə gələn məğlubiyyət xəbərləri ilə daşmışdı. “Oktyabr manisfesti”-nin qəbul olunması ilə Dumalarda təmsil olunmaq haqqı əldə edən “milli azlıqlar” cəmi 2 ildən sonra bu azadlığı da itirmişdilər. Dünya müharibəsi dövründə Türküstanda inqlabın ilk addımları atılmış, “Fevral burjua inqlabı”-dan sonra yaranmış vəziyyətə etiraz da elə “İyun üsyanı”-dan sonra-sentyabr ayında Daşkənd şəhərində baş vermiş üsyanla ilk dəfə Mərkəzi Asiyada özünü birüzə vermişdir. Bolşeviklərin hakimiyyəti ələ alması ilə xalq arasında özünə dayaq yaratmaq üçün keçirdiyi islahatlar müəyyən inkişafa yol açsa da,bolşeviklərin 70 illik propoqandasına çevrilmiş, günümüzə kimi davam edən siyasi hadisələr zincirinə birbaşa təsir etmişdir. Məqaləni qələmə almaqda məqsədimiz Mərkəzi Asiyada bolşeviklərin, xüsusilə də “Millətlər komissarı” və daha sonra Bolşevik Kommunist Partiyası Mərkəzi Komitəsi Birinci katibi olan, SSRİ-ni avtoritariya ilə idarə edən Stalinin əmri ilə həyata keçirilən bu dəyişikliklərin araştırılması ilə günümüzdə bölgədə olan sərhəd, etnik, habelə sosial-mədəni problemlərin səbəbini tapmaqdır.Dövrün yazılmış əsərlər diqqətə alınaraq yazılan məqalədə “Ümumi baxış ilə qarşılaşdırmalı tarix metodu”-dan istifadə edilərək “Sovetləşdirmə siyasəti daxilində Türküstan coğrafiyasında dəyişimin mədəni və sosyal həyata təsirləri” mövzusunu aydınlatmaq hədəflənmişdir.
Authors and Affiliations
Tuqay Əsədli , Erhan Yoska
Keywords
Related Articles
- EP ID EP748672
- DOI 10.36719/2663-4619/101/33-39
- Views 23
- Downloads 0
ƏHMƏD BƏY AĞAOĞLUNUN “TANRI DAĞINDA” BƏDİİ-FƏLSƏFİ ƏSƏRİNDƏ TÜRKÇÜLÜK, TƏSƏVVÜF VƏ ŞAMANİZM İDEYASI
Xülasə XX əsr Azərbaycanının publisist, şərqşünas alim, tənqidçi, ictimai xadim, ziyalı Əhməd bəy Ağaoğlunun “Tanrı dağında” əsərində türkçülük, şamançılıq, təsəvvüf ideyalarının ifadəsinə böyük əhəmiyyət verilir. Əsə...
THE ROLE, IMPORTANCE AND APPLICATION OF ARTIFICIAL INTELLIGENCE IN THE CREATION OF DIGITAL EDUCATION
Abstract The article discusses the role of artificial intelligence in digital education. At the same time, the potential of artificial intelligence to transform digital education by personalizing learning experiences,...
QLOBAL KRİPTOVALYUTA BAZARINDAKI ALƏTLƏR VƏ MÖVCUD VƏZİYYƏTİN TƏHLİLİ
Xülasə Kriptovalyuta termini son dövrlərdə daha da populyarlıq qazanmağa başlayıb. Əsas kriptovalyutalardan olan Bitkoinin son illərdəki rallisi dünya üzərində səs salaraq, kriptovalyutaların alqı-satqı prosesinə cidd...
YÜK DAŞIMALARININ TƏŞKİLİNİN QABAQCIL METODLARI
Xülasə Məqalədə avtomobil nəqliyyatı ilə yük daşıma prosesi araşdırılmışdır. Burada, yük daşınması zamanı qabaqcıl metodların tətbiqi nəzərdən keçirilmişdir. Müəyyən edilmişdir ki, yük daşımaları zamanı bu metodların...
QƏRAR VERMƏDƏ RİYAZİ MODELLƏŞDİRMƏ
Xülasə Qərar qəbulu təşkilatın idarə olunması prosesinin ən vacib komponentidir. Menecer təkcə öz həyat təcrübəsindən bəhrələnməməli, həm də qərar qəbul etmə və insanlarla işləmək üsullarını mənimsəməlidir. Riyazi...