Suita barokowa jako schemat konstrukcyjny powieści Jonathana Littella "Łaskawe"
Journal Title: Notes Muzyczny - Year 2017, Vol 1, Issue 7
Abstract
Uhonorowana prestiżowymi nagrodami powieść Jonathana Littella Łaskawe jest interesującą próbą opowiedzenia o drugiej wojnie światowej i Zagładzie z pozycji esesmana. Autor kreuje narratora pierwszoosobowego, który z definicji prezentuje nie tylko wydarzenia, ale również swoje odczucia i komentarze. Tak powstaje fascynująca złem postać niedoszłego pianisty, doktora prawa konstytucyjnego, zbrodniarza wojennego – Maksymiliana Auego. Dla badacza pogranicza muzyki i literatury Łaskawe to utwór szczególnie interesujący ze względu na sposób organizowania tekstu literackiego. Littell posłużył się schematem suity barokowej, którą uczynił modelem konstrukcyjnym powieści. Dla czytelnika ważna staje się specyfika poszczególnych części suity (zarówno obligatoryjnych, jak i występujących fakultatywnie). Zasada kontrastu stanowiąca o istocie suity muzycznej jest elementem konstrukcji utworu Littella. W tekście czytelnik znajdzie również innego rodzaju nawiązania do muzyki i sztuki XVIII w., takie jak znaczące imiona bohaterów czy rozmowy o kompozytorach i utworach tego czasu. Sposoby mówienia o muzyce i przeżywania jej mają ponadto w Łaskawych funkcję charakteryzowania bohaterów. Ciekawe jest kryterium postrzegania muzyki dawnej i stosunek do romantyzmu. Warto zwrócić uwagę, że bohater-narrator to człowiek znakomicie wykształcony i, pomimo że urodził się przed pierwszą wojną światową, potrafił już w młodości zachwycić się muzyką dawną. Aue jako syn Francuzki i Niemca próbuje określić siebie pod względem narodowościowym, a pochodną jego zmagań z własną tożsamością są wypowiedzi o muzyce – niemieckiej reprezentowanej przez J. S. Bacha, L. van Beethovena, R. Wagnera i francuskiej reprezentowanej przez klawesynistów francuskich. Powieść Littella wpisuje się w tradycję organizowania tekstu literackiego według schematu budowy wybranego gatunku muzycznego. Na gruncie literatury polskiej takimi niezwykle ciekawymi zastosowaniami modelu konstrukcyjnego allegra sonatowego w powieści były Kotły beethovenowskie Michała Choromańskiego i opowiadanie Martwa Pasieka Jarosława Iwaszkiewicza. W literaturze obcej na gruncie liryki model fugi wykorzystał Paul Celan w Todesfuge.<br/><br/>
Authors and Affiliations
Agnieszka Roguska
Keywords
Related Articles
- EP ID EP517721
- DOI -
- Views 38
- Downloads 0
Muzyczne portrety kobiet w twórczości klawesynowej François Couperina
Styl francuski do dziś ma szczególne miejsce w rozwoju muzyki klawesynowej. Pośród wielu znakomitych kompozytorów z tego okresu wyróżnia się niewątpliwie mistrz miniatury ilustracyjnej François Couperin, zwany przez wspó...
Piano works by Łódź’s composers of the second half of the 20th century, part 1
The article is the first part of a cycle of articles in which their author describes piano pieces by Łódź’s composers of the second half of the 20th century from the angle of piano technique means they use; at the same t...
Oboe ensembles in the 17th and 18th centuries – the origin, development and repertoire
The article describes the history of oboe ensembles, which can be perceived as a relatively unknown link between the traditions of Renaissance wind ensembles and the Harmoniemusik type ensembles. It is oboe ensembles th...
Historical Pleyel piano. A study of the item no. 32 490 of 1862 on the basis of Preludes op. 28 by Fryderyk Chopin
The Pleyel grand piano no. 32 490, an item exhibited in the Sub-Carpathian Museum in Krosno, is one of the most precious historical items of this type in Poland. The instrument manufactured in 1862 is a valuable example...
Obserwacje praktyki strojenia klawesynów dawniej i dziś
Zagadnieniem na ogół dotąd pomijanym w refleksji badawczej, mimo wszechobecnego zainteresowania tematyką historycznych temperacji, są praktyczne aspekty strojenia instrumentu w przeszłości i dziś. Artykuł ten ma na celu...