Yeni İlm-i Kelâm’ın Oluşum Sürecindeki Etkenler ve Yeni İlm-i Kelâm’ın Temsilcileri Üzerine Bir Değerlendirme
Journal Title: Sultan İlahiyat Araştırmaları Dergisi (SİAD) - Year 2024, Vol 2, Issue 1
Abstract
Kelam ilmi Müslümanların en çok ihtiyaç duyduğu itikâdi sahada sapkın gruplarla mücadele eden bir ilimdir. Teknolojik gelişmelerin birbirini takip ettiği ve maddeci düşüncelerin insanları etkilediği çağımızda da kelam ilminin önemi açıkça ortaya çıkmıştır. Fakat asırlar boyu Müslümanların itikâdî sorunlarına çözüm üretebilen kelam ilmi, özellikle Batıdaki Sanayi Devrimi, dinde reform ve Rönesans gibi faaliyetlerin dünyada oluşturduğu derin etkileri karşısında eski gücünü kaybetmiş ve o dönemlerde Müslümanların itikâdî sorunlarına çözüm üretmekte zorlanmıştır. Bu konuda özellikle 19.yy’da mütekellimlerin durumu fark etmesiyle birlikte güncelleştirme hareketi başlamıştır. Bu hareketin gerçekleştiği döneme ise “Yeni İlm-i Kelam” ismi verilmiştir. Bu bağlamda makalemizde kelam ilminin Müslümanlar için gerekliliğinden bahsedilmiş ve bu konu nedenleri ile ele alınmıştır. Yeni ilm-i kelam döneminin oluşmasına zemin hazırlayan tüm sebepler araştırılmıştır. Bu dönemde kelam ilminin güncellenmesini veya statik kalmasını öngören kelamcılar, görüşleri ve eserleri ile birlikte zikredilmiştir. Hangi mütekellimin geleneğe bağlı kalınması gerektiğini ve hangi mütekellimin gelenekten bağları kopararak itikadın güçlendirilebileceği konusunda fikir ortaya koyduğuna yer verilmiştir. Müslüman düşünürlerin İslam dini için verdikleri mücadeleye karşı çıkan ve batılılaşmayı savunan düşünürlerden de bahsedilmiş olan geniş kapsamlı bir çalışma oluşturulmaya çalışılmıştır. Dolayısıyla günümüzde de özellikle sosyal medya aracılığı ile maddeci görüşlerin etkisinde kalan gençlerimize, yeni ilmi kelam döneminde yapılan çalışmaların ışığında etkileyici cevap verilebileceği sonucuna ulaşılmıştır. The science of Kalam is a science that fights against heretical groups in the field of faith that Muslims need most. In our age, where technological developments follow each other and materialistic thoughts affect people, the importance of theology has clearly emerged. However, the science of theology, which could provide solutions to the theological problems of Muslims for centuries, lost its former power, especially in the face of the deep effects of activities such as the Industrial Revolution in the West, religious reform and the Renaissance, and had difficulty in finding solutions to the theological problems of Muslims at that time. In this regard, especially in the 19th century, when the mutakallims realized the situation, the updating movement began. The period in which this movement took place was called "New Science of theology". It has been seen that the emergence of the period in question was caused by materialist views that freed people from the mental captivity of the oppressive church in Europe and created the figure of a free human being. In this context, in our article, the necessity of the science of kalam for Muslims is mentioned and this issue is discussed with its reasons. All the reasons that paved the way for the emergence of the new Islamic theological period have been investigated. In this period, theologians who predicted that the science of kalam should be updated or remain static are mentioned together with their views and works. It is stated which mutakallimum put forward ideas on which tradition should be adhered to and which mutakallimum put forward ideas on how belief can be strengthened by breaking ties with tradition. An attempt was made to create a comprehensive study in which the thinkers who opposed the struggle of Muslim thinkers for the religion of Islam and advocated westernization were also mentioned. Therefore, it has been concluded that impressive answers can be given to our young people, who are still under the influence of materialistic views, especially through social media, in the light of the studies carried out in the new scientific theological period.
Authors and Affiliations
Hülusi Doğandemir
Kırâat İlminin Eskişehir’deki Son Yarım Yüzyılına Şahitlik: Kurrâ Hafız Yaşar Tekeli
Kırâat farklılıklarının öğretilmesi faaliyetleri Hz. Peygamber’in vefatından sonraki süreçte başlamış ve bugüne kadar kesintisiz devam etmiştir. Kırâat eğitiminin devamlılığı ve yaygınlaşması adına kırâat âlimler...
Kâdî Abdülcebbâr’a Göre Gıybet
Hayatın tabii akışı içerisinde insanların birbirleri hakkında konuşmaları sık rastlanılan bir durumdur. Gıybet ise bir başkasının gıyabında işittiği takdirde üzüleceği hoşa gitmeyen sözleri dolaştırmaktır. Bu türden olu...
Ignaz Goldziher’in Kur’ân Kırâatlerine Yönelik İddiaları Üzerine Resmü’l-Mushaf Bağlamında Bir Değerlendirme
Oryantalistlerin büyük bir çoğunluğu Kur’ân-ı Kerîm’in kaynağı ve korunmuşluğu ile ilgili hususlarda İslam âleminde genel kabul görmüş olan düşünceden oldukça farklı yaklaşımlara sahiptir. Vahyin sübûtu ve kayıt altına a...
Namaz İbadetinin Toplumsal Bütünleştirme Etkisi
Dinler mensupları arasında güçlü bir bağ oluşturmak ve toplumsal bütünleşme sağlamayı hedeflemektedir. Her din inananları arasında inanç ve değerler sistemi kurmaya çalışmaktadır. İnanç ve değerler sistemi etra...
Mushaf Kitâbetinde Hattat Tasarrufları
Bu makalenin konusu, Hz. Peygamber döneminde yazılmasından başlamak üzere Hz. Osman döneminde istinsah edilmesi ile başlayan ve Abbâsîlerin ilk dönemlerinde Ebû Abdirrahmân el-Halîl b. Ahmed b. Amr b. Temîm el-Ferâhîdî’n...