ئۇيغۇرچە –تۈركچە ماقال-تەمسىللەر توغرىسىدا سېلىشتۇرما تەتقىقات
Journal Title: ULUSLARARASI TÜRK LEHÇE ARAŞTIRMALARI DERGİSİ - Year 2018, Vol 2, Issue 1
Abstract
ماقال-تەمسىللەر مەيلى قايسى مىللەتكە تەۋە بولسۇن، ئوخشاشلا شۇمىللەت خەلقىنىڭ ئەقىل پاراسىتىنىڭ جەۋھىرى ۋە شۇ مىللەت مەدەنىيىتىنىڭ مەھسۇلى. ھەرقايسى مىللەت ماقال-تەمسىللىرىنىڭ شۇ مىللەت خەلقى ئارىسىغا كەڭ تارقىلىپ، ئەۋلادتىن ئەۋلادقا داۋاملىشىپ، ئۇمۇميۈزلۈك ئىشىلتىلىشىنىڭ سەۋەبىنى ئۇنىڭ كەڭ ئەمگەكچى خەلق تۇرمۇشى ۋە ئەمەلىيىتىنى ئەكس ئەتتۈرگەنلىكى ۋە ئاساس قىلغانلىقىدىن باشقا يەنە مەزمۇنىنىڭ چوڭقۇر، تىلىنىڭ ئىخچام، ئوبرازلىق، يۈكسەك دەرىجىدە يېغىنچاق بولۇشى، ئىستىلىسىتىكىلىق ۋاستىلەردىن ئۈنۈملۇك، جايىدا پايدىلىنىپ، خەلق ئېغىز تىلىغا تېخىمۇ يېقىنلاشتۇرغانلىقىدىن ئايرىپ قاراشقا بولمايدۇ. ماقال-تەمىسىللەردە تۈرلۈك ئىسىتىلىستىكىلىق ۋاستىلەرنىڭ ئۇستىلىق بىلەن ئىشىلتىلىشى ماقال-تەمسىللەرنىڭ مۇھىم ئالاھىدىلىكلىرىنىڭ بىرى بولۇپ ھىسابلىنىدۇ. ھەرقايسى مىللەت ماقال-تەمسىللىرىدە قوللىنىلغان ئىستىلىستىكىلىق ۋاستىلەر بىر تەرەپتىن ماقال-تەمسىللەرنىڭ تىل گۈزەللىكىنى ئاشۇرغان بولسا، يەنە بىر تەرەپتىن مەزمۇنىنى تېخىمۇ ئېنىقلىققا، چۇڭقۇرلىققا ئىگە قىلغان. نەسىھەت تۈسىنى ئالغان شۇنداقلا پەلسەپىۋىلىككە ئىگە بولغان چوڭقۇر پىكىرلەر ئۇستىلىق بىلەن ھەرخىل ئىپادىلەش ۋاستىلىرى، يەنى يۇمۇرلۇق ۋە ئوبرازلىق تىلدىن پايدىلنىپ ئىپادىلەنگەن بولۇپ، كىشىگە چەكسىز گۈزەللىك تۇيغۇسى ۋە ئىلھام بەخىش ئىتىدۇ. مەزكۇر ماقالە ، ئۇيغۇر تىلىنىڭ ئىككى توملۇق ئىزاھلىق ماقال-تەمسىللىرى ۋە تۈرك تىلىنىڭ بىر توملۇق ماقال-تەمسىللەر لۇغىتى، شۇنداقلا نەزەرىيىۋى تىلشۇناسلىق، ئىجتېمائىي تىلشۇناسلىق، ئىستىلىستىكا نەزەرىيلىرى ئاساس قىلىنىپ ，.ئۇيغۇر تىلىدىكى ۋە تۈرك تىلىدىكى ماقال-تەمسىللەر ۋە ئۇلارنىڭ مەزمۇن ۋە شەكىل جەھەتتىكى ئالاھىدىلىكلىرى ئىككى مىللەتنىڭ تاللانغان تىل ماتىرىياللىرى ئاساسىدا چۇشەندۈرۈلۇپ سېلىشتۇرۇلدى
Authors and Affiliations
Zulhecce ABDUREŞİT
Keywords
Related Articles
- EP ID EP297062
- DOI 10.30563/turklad.420655
- Views 101
- Downloads 0
DOĞUMUNUN 80. YILINDA PROF. DR. TUNCER GÜLENSOY
Bilim insanları; araştıran, üreten, yeni bilgilere ulaşan ve bu bilgileri ilim âlemine sunan kişilerdir. Ömrünü Türklük bilimine adayan, Türk dili ve Türk dünyası ile ilgili çalışmalara imza atan Tuncer GÜLENSOY da ülkem...
ALKAYA, ERCAN - KİRİLLOVA, ZOYA (2018). KREŞİN TATAR TÜRKÇESİ (DİL, TARİH, KÜLTÜR), İSTANBUL: KESİT YAYINLARI, ISBN 978-605-9408-85-1, 671 SAYFA
Kreşin Tatar Türkçesi (Dil, Tarih, Kültür) isimli eser, Prof. Dr. Ercan ALKAYA ve Doç. Dr. Zoya KİRİLLOVA’nın çalışmasıdır. Eser, Tatarlar bünyesinde bir toplum olan Kreşinlerin kullandığı dili incelemesi noktasında bir...
KÖKTÜRK KAĞANLIK YAZITLARINDA YÖNETİM: FİİLLE KURULMUŞ SÖZCÜKLER
Bu çalışmada Köktürk Kağanlık yazıtlarında fiille kurulan söz varlıklarından hareketle bir anlam çerçevesi/kavram alanı oluşturulmaya çalışılacaktır. Hareket, oluş ve tavır bildiren filler bir dili oluşturan en önemli un...
KIRGIZ TÜRKÇESİNDE SES UYUMLARININ SEBEP OLDUĞU SES DEĞİŞMELERİ
Dillerde ünlü ve ünsüzlerde meydana gelen değişmelerin çeşitli sebepleri vardır. Bu değişimlerin bir bölümü, münasebette bulunulan diller, kültürler, iklim ve coğrafya gibi dilin “dış tarihi” ile ilgilidir. Diğer önemli...
«АДАМГЕРШІЛІК» КОНЦЕПТІСІНІҢ ШӘКӘРІМ МЕН МЕХМЕТ АКИФ ЭРСОЙ ШЫҒАРМАЛАРЫНДАҒЫ КӨРІНІСІ ЖӘНЕ ОНЫ ОҚЫТУ ӘДІСТЕМЕСІ
Шәкәрім мен Мехмет Эрсой шығармаларындағы «адамгершілік» концептісін анықтай отырып, түркі халықтары поэзиясындағыкөркемдік дәстүрлер сабақтастығын айқындаумен қатар келешек ұрпаққа ұлы аталарымыздың қандай тәлім-тәрбие...