Życie i twórczość Sergiusza Bortkiewicza (1877–1952), cz. 3. – Idiom tańca w twórczości Bortkiewicza
Journal Title: Notes Muzyczny - Year 2017, Vol 1, Issue 7
Abstract
Przejawów inspiracji tańcem w twórczości Sergiusza Bortkiewicza można doszukać się w większości jego kompozycji. Wśród nich odnaleźć można zarówno wiele przykładów różnorodnych stylizacji, liczne nawiązania do formy suity, jak i utwory, w których zastosował elementy taneczne charakteryzujące się krótkotrwałym nawiązaniem do jakiegoś tańca. Aby przeanalizować, w jaki sposób „taniec” oddziałuje na twórczość tego kompozytora, podjęto badania mające na celu odszukanie i określenie idiomu tańca w twórczości Bortkiewicza. Jednym z analizowanych zagadnień niniejszej pracy jest sposób opracowania przez artystę różnorakich tańców ludowych i narodowych. W jego twórczości dostrzec można stylizacje tańców niemalże ze wszystkich krajów Europy. Ich analizy wykazały, że w swoich utworach Bortkiewicz nie korzysta jedynie z jednego, sprawdzonego sposobu ich opracowania. Procesy te wydają się niezwykle przemyślane, co niewątpliwie dowodzi wysokiego poziomu jego warsztatu kompozytorskiego. Mnogość i różnorodność tych nawiązań świadczy natomiast o głębokim jego zainteresowaniu tańcem, który stał się dla niego niemalże niewyczerpanym źródłem inspiracji. W dorobku Bortkiewicza dostrzec można również wiele cykli, zarówno o charakterze tanecznym, jak i nietanecznym. Jedne z nich wykazują dużą integrację poszczególnych części, inne zaś są mniej spójne, lecz posiadające taneczny charakter. Wśród nich występują zbiory, które mimo pozornie swobodniejszej formy, w rzeczywistości stanowią niezwykle zwartą i niekiedy wręcz nierozerwalną konstrukcję. Często kompozycje te noszą nadany przez kompozytora tytuł, rzadko wskazujący na tradycję taneczną. Niejednokrotnie cykle te posiadają również charakter programowy. Ze względu na tak dużą ich różnorodność w dorobku tego twórcy, w niniejszym artykule dokonano także charakterystyki formy suity w twórczości Bortkiewicza. Ich analizy wykazały, że Bortkiewicz tworzy suity z różną liczbą części, nie zawsze zachowując ich taneczny charakter. Mimo to taneczność dla całej konstrukcji cyklu niejednokrotnie odgrywa rolę dominującą i wpływa na specyfikę dzieła. Interesujący jest także sposób integracji cyklu. Każda z suit wykazuje bowiem cechy spójności, lecz mogą się one przejawiać w różnorodny sposób: poprzez zastosowanie klarownych zależności tonacyjnych poszczególnych części względem siebie, wykorzystanie wspólnego materiału tematycznego, jak i zbiory, które scala koncepcja pozamuzyczna.<br/><br/>
Authors and Affiliations
Agnieszka Kościelak-Nadolska
Głos rosyjski w nowej muzyce – elementy jazzu w twórczości Edisona Denisova na przykładzie „Sonaty” na saksofon altowy i fortepian
Artykuł jest streszczeniem wykładu wygłoszonego przez autorkę w trakcie sesji organizowanej przez Katedrę Kameralistyki w Akademii Muzycznej w Łodzi, w listopadzie 2013 r., która dotyczyła elementów jazzu w kameralistyce...
Tȏn-Thȃt Tiêt – between the Oriental culture and the European music avant-garde. Pieces for woodwind and keyboard instruments from the period of 1965–1972
The article is the first ever publication in the Polish music literature touching on the life and works of the Vietnamese composer Tȏn-Thȃt Tiêt. In the short biographical sketch in the introduction, special attention wa...
Organy Pawła Ernesta Rickerta z 1755 roku w Kościele Ojców Pijarów pw. Matki Bożej Łaskawej i św. Wojciecha w Łowiczu w kontekście konserwacji i renowacji zabytkowych organów piszczałkowych, cz. 2.
Niniejszy artykuł jest kontynuacją opowieści o niezwykłych organach Pawła Ernesta Rickerta znajdujących się w kościele Ojców Pijarów w Łowiczu. Instrument 12-głosowy powstał w 1755 roku i do dnia dzisiejszego przetrwał w...
Difficulties for a contemporary musician in reading and interpreting the 18th century music of the French masters
The article is an attempt to indicate the difficulties a contemporary performer of the 18th century French music comes across. On the basis of historical sources, the author describes the matters connected with reading a...
Franz Liszt – a world citizen or a Hungarian patriot? Hungarian Rhapsodies as an example of implementing the concept of national music
The article is an attempt to determine the attitude of Franz Liszt to Hungary – the country where the composer was born, which in the 19th century was part of the Austrian Empire. The artist was shaped in accordance with...