Życie i twórczość Sergiusza Bortkiewicza (1877–1952), cz. IV – Wpływ taneczności na ekspresję utworów Bortkiewicza
Journal Title: Notes Muzyczny - Year 2017, Vol 2, Issue 8
Abstract
W poprzednich artykułach dotyczących twórczości Sergiusza Bortkiewicza wykazano, jak wielki wpływ na jego spuściznę wywarła inspiracja tańcem. Jej przejawów doszukać się można w większości jego kompozycji. W utworach tych odnaleźć można zarówno wiele różnorodnych stylizacji tańców ludowych, salonowych, orientalnych oraz tańców dawnych, jak i przykładów, gdzie zastosowano elementy taneczne charakteryzujące się krótkotrwałym nawiązaniem do jakiegoś tańca. Jego przejawy najczęściej dotyczyły wówczas jedynie wybranego elementu dzieła muzycznego. Zagadnieniem również wartym poruszenia i przeanalizowania jest wpływ elementów tanecznych na ekspresję w utworze. Problematykę wpływu tańca na wyraz emocjonalny dzieła można by opisać na przykładzie praktycznie każdego utworu, który w mniejszym lub większym stopniu nawiązuje do tradycji tanecznej. Zdecydowano jednak, że za materiał analityczny do niniejszej pracy posłużą tu kompozycje, w których wykazane elementy taneczne nie zdominowały całego utworu, lecz pojawiały się krótkotrwale lub sporadycznie. Na ich przykładzie podejmie się próbę odpowiedzi na pytanie, w jaki sposób elementy taneczne mogą wpływać na wydźwięk emocjonalny utworu. Za punkt wyjścia do niniejszych rozważań przyjęto wskazanie fragmentów, w których zaobserwowano obecność elementu tanecznego i stwierdzenie, czy ich występowanie przypada na kluczowe i ważne momenty w układzie emocjonalnym danego dzieła. Przeprowadzone analizy wykazały, że w każdym dziele Sergiusza Bortkiewicza, w którym zauważono jakiekolwiek nawiązania do tańca – czy to poprzez stylizację, czy zastosowanie pewnych elementów tanecznych – obserwuje się ich powiązanie z rozplanowaniem sfery emocjonalnej dzieła i wpływem na wyraz i ekspresję utworu. Dla zobrazowania niniejszego problemu w pracy zamieszczono tabelę uwzględniającą przypadki znaczącego wpływu elementów tanecznych na wydźwięk emocjonalny dzieła. Bogactwo i wielorakość tych nawiązań do szeroko pojętej taneczności powinny zaś skłaniać każdego badacza, a zwłaszcza wykonawcę, do przeprowadzania wnikliwych analiz jego utworów, dzięki którym możliwe będzie dotarcie do kwintesencji zamysłu muzycznego kompozytora.<br/><br/>
Authors and Affiliations
Agnieszka Kościelak-Nadolska
Church songs in the 21st century. An introduction to their evaluation from artistic, liturgical and hymnological perspectives
Since new religious songs were written in 1960s, the field of hymnology has not succeeded in creating an appropriate way how they should be classified and studied as they are usually analysed in reference to a classical...
Trois Pièces Césara Francka – studium poznawcze, cz. II
Źródłem, na którym bazuje dwuczęściowy artykuł zamieszczony w niniejszym czasopiśmie, jest praca magisterska autora o takim samym tytule, napisana pod kierunkiem prof. Piotra Grajtera w 2015 roku. Przedmiotem rozważań...
The rhetorical concept of the form in Jasna Góra’s 18th century passional works
Monastery of the Order of St Paul in Jasna Góra had an important place in the music culture of the 18th century Poland. Pilgrims to St Mary’s shrine were Polish kings, nobility, clergy, but first of all – common town and...
The life and works of Sergei Bortkiewicz (1877–1952), part 2 – Classification of dance-inspired pieces
It is widely thought that the main source of composition inspiration of Sergei Bortkiewicz (1877–1952), an artist of a Polish origin who was born and raised in the territory of the present- day Ukraine, was the need to a...
Jazzowe transkrypcje miniatur Fryderyka Chopina
Autor artykułu opisuje swoje doświadczenia z jazzowymi transkrypcjami kilku utworów Fryderyka Chopina (Mazurek a – moll op.17 nr4, Mazurek a – moll op.7 nr2, Nokturn cis – moll op. posth., Preludium c – moll op. 27). Wsz...