Chorał protestancki – historia, próby definicji oraz konteksty pojęcia
Journal Title: Notes Muzyczny - Year 2017, Vol 2, Issue 8
Abstract
„Chorał protestancki” to pojęcie odnoszące się tylko do części repertuaru pieśniowego Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego, czyli luterańskiego. Dokładne wydzielenie zakresu pieśni mieszczących się w tym pojęciu jest problematyczne. W literaturze klasyfikacja pieśni jako chorału odbywa się według różnych kryteriów, w zależności od czasu i autora wypowiedzi, oraz kontekstu czy środowiska, w jakim dana wypowiedź powstała. Celem tego artykułu jest przybliżenie niektórych kontekstów znaczeniowych pojęcia „chorał protestancki”. Podjęta tu została próba ujęcia jego historii oraz problematyki związanej z klasyfikacją pieśni – jej przynależnością (lub brakiem przynależności) do kategorii nazwanej „chorałem”. Historia ta nie jest jednak kompletna – jest to rodzaj szkicu, który wymagać będzie dalszych badań i uzupełnień. Następnie mowa jest o silnym zakorzenieniu pojęcia w kulturze polskiej, rozumianego jako pojęcie zbiorowe, odnoszące się do całej spuścizny pieśniowej protestantyzmu, z podkreśleniem jego oficjalnego charakteru. Problem tego rozumienia zilustrowany został za pomocą krótkiej charakterystyki dwóch ogólnodostępnych polskich definicji. Charakterystyka ta wskazuje dodatkowo na pewne błędy merytoryczne, a w konsekwencji na konieczności stworzenia zarówno nowej definicji, jak i dodatkowych opracowań na ten temat w języku polskim. W sytuacji diaspory, w jakiej znajduje się Kościół ewangelicki w Polsce, stosowanie pojęcia „chorał protestancki” ma jednak też walor podkreślający odmienność konfesyjną muzyki kręgu ewangelickiego i jest wyróżnikiem jakościowym. Jest jednak bardziej terminem naukowym, gdyż sami ewangelicy w Polsce raczej określenia tego nie używają. Na koniec omówione zostanie wykorzystanie pojęcia w kontekście zbiorów akompaniamentów organowych (tzw. choralników) oraz „chorał” w muzyce artystycznej.<br/><br/>
Authors and Affiliations
Marek Pilch
Sechs kleine Klavierstücke op. 19 by Arnold schönberg – their musical language, expression and artistic message
Sechs kleine Klavierstücke op. 19 for piano by Arnold Schönberg is a unique cycle, in which we observe a new musical language being shaped. Together with tonality suspense in each miniature we have new sound horizons ....
Pianista – akompaniator blaski i cienie, schematy i pułapki
Artykuł jest próbą opisu schematów, zależności i modeli postępowania w zawodzie akompaniatora, identyfikowanych przez autorkę w toku 20-letniego doświadczenia zawodowego. Podejmuje się szczegółowego zbadania procesów czę...
Suita barokowa jako schemat konstrukcyjny powieści Jonathana Littella "Łaskawe"
Uhonorowana prestiżowymi nagrodami powieść Jonathana Littella Łaskawe jest interesującą próbą opowiedzenia o drugiej wojnie światowej i Zagładzie z pozycji esesmana. Autor kreuje narratora pierwszoosobowego, który z defi...
Fluctuating tone colours and tensions – piano chamber music by Eugeniusz Knapik
Eugeniusz Knapik is a composer, pianist and teacher. He was born on 9 July 1951 in Kochłowice. In the period of 1970–76 he studied composition under Henryk Mikołaj Górecki, as well as piano playing in the class of Czesła...
Trois Pièces Césara Francka – studium poznawcze, cz. II
Źródłem, na którym bazuje dwuczęściowy artykuł zamieszczony w niniejszym czasopiśmie, jest praca magisterska autora o takim samym tytule, napisana pod kierunkiem prof. Piotra Grajtera w 2015 roku. Przedmiotem rozważań...