İbn Raşîk el-Kayravânî ve Belâgat İlmine Etkisi/Ibn Rashīq al-Qayrawanī and Effect of Rhetoric
Journal Title: Bilimname - Year 2017, Vol 201702, Issue 34
Abstract
Hicrî IV. ve V. asırlarda yaşayan İbn Raşîk el-Kayravânî, belagat ilminin sistematik bir yapıya bürünmesine katkı sağlayan bilginlerden biridir. Şair, edip ve münekkit olmasının yanı sıra, özellikle el-‘Umde fî Mehâsini’ş-Şi‘r adlı eseriyle bilinir. İbn Raşîk, başlı başına bir münekkit olarak bütün yönleriyle şiir ve şairler üzerinde durmuş, özellikle de bedî‘ ilmine olan katkılarıyla bu ilim dalının müstakil bir hüviyet kazanmasına öncülük etmiştir. Bir de şiir divanına sahip olan İbn Raşîk, kendi zamanına kadar yazılan eserlere müracaat ederek, edebî kavram ve tenkitleri kendi kuralları ışığında sistematik olarak işlemiş ve edebiyat eleştirisi alanında ayrı bir yere sahip olmuştur. Bu çalışma, onun belagat ilmine etkisini bütüncül bir bakış açısıyla ele almayı hedeflemektedir. Dolayısıyla burada her biri ayrı bir çalışma konusu olabilecek alanlardan sadece şiirin mahiyeti, konusu, amacı, unsurları, nazım türleri ve bunların özellikleri ekseninde onun şiir geleneğine katkısı incelenmiş ve belagat ilminin alt birimlerinden özel olarak bedî‘ ilmine getirdiği yenilikler üzerinde durulmuştur. Kendine mahsus tarzda incelediği veya kendince farklı isimlerle ifade ettiği bedî‘ sanatlarına işaret edilmiştir. Zira o, henüz müstakil hale gelmemiş olan meânî ve beyân ilimlerine dair yalnızca birkaç konuyla sınırlı kalmış ve bedî‘ alanında daha önce değinilmeyen bazı sanatları ele alacağını bizzat ifade etmiştir.
Authors and Affiliations
Muhammet Vehbi DERELİ
İsrâ ve Mi’râc Hâdisesi Üzerine Bir Giriş Denemesi/An Introduction Attempt To The Isra And Mi'râc Event
Hz. Muhammed (sav)’e isrâ ve mi’râcı yaşatan önemli ve büyük sâikler, bu hâdisenin, onun moral ve motivasyonunu artıran bir mu’cize olduğunu göstermektedir. Bu hâdisenin mu’cize boyutunu, İsrâ sûresinde ilgili ayette geç...
İbn Ebî Hâtim’in Bazı Ravilerin Tefrîk’i Bağlamında Buhârî’ye Yönelik Tenkidleri/The Critiques of Ibn Abi Hatim Directed to al-Bukhari’s al-Târîkh al-Kabîr in the Context of Tafrik
İbn Ebî Hâtim er-Râzî (ö.327/938) hicrî dördüncü asrın önemli münekkidlerinden biridir. Onun el-Cerh ve’t-ta’dil isimli kitabı, zamanımıza kadar ulaşmış en geniş rical eserleri arasındadır. Eser, İbn Ebî Hâtim dönemine k...
Osmanlı Yeni İlm-i Kelâmında Materyalizm Eleştirileri/Criticism of Materialism in The Ottoman New Science of Kalām
Öz Bir bütün olarak varlığı madde ve etkileşimlerine indirgeyerek açıklayan, evreni kendisi dışındaki aşkın bir varlığın müdahalesine kapatan bir görüş olarak bilinen materyalizm, ortaya çıkış itibariyle felsefenin başla...
İslam Felsefesi ve Kelâm Açısından Başkasıyla Zorunlu Mümkün Varlık Terimi
İslam düşüncesinde varlık imkânla ilişkisi bakımından üç biçimde değerlendirilmiştir. İlki, zâtında imkân bulundurmayan varlık: Tanrı'dır. İkincisi, zâtında imkânı bilkuvve olan ve zorunlu olmayan varlıktır. Bu varlık va...
Kur’ân, Yorum ve Şiddet Meselesi/Qur’an, Commentary and Violence Issue
Öz Günümüz Batı dünyasında İslam ve şiddet arasında çok sıkı bir bağ kurulduğuna, hatta topyekûn müslümanların şiddetsever bir kitle olduğuna ilişkin küresel ölçekli bir algı oluşturulduğuna tanık olunmaktadır. İslam ve...