JAN AMOS KOMEŃSKI W TRZECIM TYSIĄCLECIU. ODCZYTANIA – KONTYNUACJE – KRYTYKA (JOHN AMOS COMENIUS IN THE THIRD MILLENNIUM INTERPRETATIONS – CONTINUATIONS – CRITIQUE)
Journal Title: Siedleckie Zeszyty Komeniologiczne, seria pedagogika - Year 2018, Vol 0, Issue 2450
Abstract
W artykule podjęłam próbę odczytania Jana Amosa Komeńskiego w trzecim tysiącleciu. Bazuję tutaj na najbardziej istotnych dla jego życia i twórczości faktach z życia oraz jego dziełach i opracowaniach jemu poświęconych, a dotąd nie ukazanych w serii Studia Comeniana Sedlcensia3 i w „Siedleckich Zeszytach Komeniologicznych, seria Pedagogika”4. Na początku trzeciego tysiąc-lecia Komeński jawi się jako wielki humanista europejskiego baroku. W opracowaniach jemu poświęconych wykazywana jest aktualność jego idei pedagogicznych, filologicznych, filozoficz-nych i teologicznych, dlatego badania nad tą postacią i jej twórczością mają charakter interdy-scyplinarny. W publikacjach i dyskursach Komeński ukazywany jest najczęściej jako: pedagog, filozof, teolog i pisarz, jako twórca podręczników szkolnych, ale także jako polityk. Mnie tutaj interesuje głównie Komeński jako pedagog. W artykule przywołuję wybrane idee Jana Amosa Komeńskiego i ich odniesienie do współczesności. Bazuję tutaj głównie na dwóch dziełach uczo-nego: Wielkiej dydaktyce i Pampaedii, opracowaniach własnych, dostępnych opracowaniach o twórczości Komeńskiego i badaniach studentek pedagogiki, wykonanych do prac magister-skich, traktujących o nauczycielu według koncepcji Jana Amosa Komeńskiego w odniesieniu do nauczyciela współczesnego5. Najwięcej miejsca poświęcam idei edukacji nieustającej Jana Amo-sa Komeńskiego, która odnosi się do współczesnej edukacji6. Obecnie jest ona priorytetowym wyzwaniem edukacyjnym w Polsce, Europie i na świecie. Nawiązuję również do koncepcji sa-mopoznania człowieka, nauczania i uczenia się w myśli pedagogicznej Jana Amosa Komeńskie-go, do nauczyciela i uczniów w jego ujęciu, do naturalnych metod nauczania i zasady poglądo-wości; do jego sztuki nauczania i wychowania w odniesieniu do współczesnej dydaktyki. Przy-wołuję samodzielną i oryginalną koncepcję pansofii Jana Amosa Komeńskiego (Sztobryn, 2016: 25-34) i podkreślam jego uwielbienie dla wiedzy pansoficznej (wszechwiedzy), w której upatry-wał światłość i mądrość narodów, oraz dla książek, które uważał za najprzedniejsze instrumenty kształcenia, a które w XXI wieku „rywalizują” z nowoczesnymi mediami. Podejmuję próby defi-niowania komeniologii jako rodzącej się dyscypliny naukowej i wyszczególniam obszary i zakre-sy badań komeniologicznych, przywołując ich autorów i charakteryzując ich twórczość w „Sie-dleckich Zeszytach Komeniologicznych, seria pedagogika”. Wykazuję ewolucyjny charakter badań komeniologicznych. Nawiązuję również do zainteresowania Komeńskim moich studen-tów pedagogiki i ich aktywności, przejawiającej się w badaniach do prac magisterskich o J.A. Komeńskim, prezentacjach i pisanych tekstach do „Siedleckich Zeszytów Komeniologicz-nych, seria pedagogika”. The article attempts to interpret John Amos Comenius in the third millennium. It is based on the most essential facts from his life as well as on his writings and research papers devoted to him which have not been mentioned in Studia Comeniana Sedlcensia7 or in “Siedlce Comeniological Research Bulletins, pedagogy series” so far8. At the beginning of the third millennium Comenius appears as a great humanist of the European baroque. Research papers that are devoted to him show the universal character of his educational, philological, philosophical, and theological ideas, which determines the interdisciplinary character of the current research of him and his writings. Most of the publications and discourses of John Amos Comenius show him as an educationist, philosopher, theologian and a writer, an author of student’s books, but also as a politician. The article focuses on Comenius as an educationist. The article depicts John Amos Comenius’ select-ed ideas and their reference to the contemporary times. It is mainly based on his two major works: Great Didactics and Pampaedia, my own research papers and other available ones. It focuses on the idea of permanent education, which refers to contemporary education. Nowa-days permanent education is a key educational challenge in Poland, Europe and all over the world. The article also refers to the concept of man’s self-cognition, teaching and learning ac-cording to John Amos Comenius’ idea, the teacher and students in his depiction, the natural teaching methods and the demonstrative method; his art of teaching and education in reference to the contemporary education science. The article refers to the independent and original con-cept of John Amos Comenius’ pansophia (Sztobryn, 2016: 25-34) and emphasizes his love of the pansophic knowledge (universal knowledge), in which he saw the light and wisdom of the na-tions and books, which he considered the most prominent instruments of education, and which are competing with the modern media in the 21st century. I attempt to define comeniology as an emerging scientific discipline and I specify the areas and ranges of comeniological research, mentioning its authors and describing their output published in “Siedlce Comeniological Re-search Bulletins, pedagogy series”. I prove the evolutional character of comeniological research and its significance for the Polish, European and worldwide comeniology.The article also men-tions my education science students’ interest in Comenius and their activity including the re-search of Comenius, presentations and written texts intended to be published in “Siedlce Comeniological Research Bulletins, pedagogy series”.
Authors and Affiliations
BARBARA SITARSKA
Keywords
Related Articles
- EP ID EP491042
- DOI -
- Views 104
- Downloads 0
Działalność polityczna i twórczość pedagogiczna Jana Amosa Komeńskiego / Freedom and responsibility in John Amos Comenius’ views
autorka - na tle uwarunkowań historycznych i panujących ówcześnie stosunków społeczno-politycznych w Europie nakreśliła działalność polityczną Komeńskiego i scharakteryzowała jego twórczość pedagogiczną z tego okresu. My...
KONCEPCJA EDUKACJI NIEUSTAJĄCEJ JANA AMOSA KOMEŃSKIEGO W RECEPCJI STUDENTA / JOHN AMOS COMENIUS’ CONCEPT OF LIFE-LONG EDUCATION PERCEIVED BY THE STUDENT
The text presents student’s point of view about education. In the text the reader gets to know John Amos Comenius which was a Czech speaking, philo-sopher, pedagogue and theologian. He is considered the father of modern...
Jan Amos Komeński jako przewodnik życia młodzieży / Jan Amos Komeński jako przewodnik życia młodzieży
Autorka w swoim artykule próbuje uzasadnić, dlaczego Komeńskiego można uznać za przewodnika życia młodzieży. Analizuje pod tym kątem prace Komeńskiego. Wynika z nich, że dla młodych ludzi pedagog miał być nie tylko źród...
Metodologiczne podstawy twórczości Jana Amosa Komeńskiego / Methodological foundations of John Amos Comenius’ writings
Artykuł traktuje o metodologicznych podstawach twórczości Jana Amosa Komeńskiego. Wielki Pedagog podejmował próby budowania psychologicznych podstaw działalności edukacyjnej. Komeński wprowadza do literatury prototyp me...
Werner Korthaase mitbegründer und ehrenvorsitzender der Deutschen Comeniusgesellschaft, träger hoher deutscher, ukrainischer und tschechischer auszeichnungen; netzwerker im kulturtransfer (Werner Korthaase – co-founder and honorable president of the German Communioning Company in Germany, winner of high German, Ukraine And Czech awards; cultural networker, Werner Korthaase – współzałożyciel i hono
Werner Korthaase, gestorben in Berlin im Jahre 2008, war der eigentliche Begründer der (zweiten) Deutschen Comeniusgesellschaft. Er wird hier zehn Jahre nach seinem Tod insbesondere im Blick auf seine Verdienste in der i...