Kompüter arxitekturası, kompüterlərin quruluşu və işləmə prinsipləri
Journal Title: Scientific Work - Year 2025, Vol 19, Issue 3
Abstract
Kompüter arxitekturası kompüterlərin quruluşunu, işləmə prinsiplərini və hesablama systemlərinin təşkilini araşdıran mühüm bir sahədir. Bu məqalədə kompüter arxitekturasının əsas elementləri, o cümlədən prosessorun (CPU) daxili strukturu, yaddaş iyerarxiyası, giriş-çıxış sistemləri və verilənlərin emalı üsulları təhlil olunur. Müasir kompüter arxitekturalarında geniş istifadə olunan Mürəkkəb Komanda Dəsti Arxitekturası (CISC) və Azkomanda Dəsti Arxitekturası (RISC) modelləri arasındakı fərqlər izah edilir. Eyni zamanda, paralel işləmə, çox nüvəli prosessorlar və qrafik emal vahidləri (GPU) kimi texnologiyaların kompüter performansına təsiri müzakirə olunur. Məqalədə həmçinin enerji səmərəliliyi, çip inteqrasiyası və kvant hesablama kimi müasir tendensiyalara toxunulur. Bu texnologiyaların inkişafı kompüter arxitekturalarının gələcəyini müəyyənləşdirir və daha sürətli, güclü və səmərəli sistemlərin yaradılmasına şərait yaradır.
Authors and Affiliations
Jalə Novruzova
Keywords
Related Articles
- EP ID EP763236
- DOI 10.36719/2663-4619/112/32-35
- Views 17
- Downloads 0
İcra hakimiyyətinin fəaliyyətinin optimallaşdırılmasının nəzəri əsasları
Bu məqalədə icra hakimiyyəti orqanlarının fəaliyyətinin optimallaşdırılması məsələsi tədqiq olunur. Müəllif artıq və təkrar funksiyaların ləğvi, korrupsiyaya qarşı mübarizə, antikorrupsiya mexanizmlərinin tətbiqi və dö...
MÜASİR ALMAN DİLİNƏ DAXİL OLAN YENİ VƏ XARİCİ JARQONLAR (SLEQANLAR) VƏ ONLARIN DİLƏ TƏSİRİ
Xülasə Məqalə gənclərin müasir alman dilində olan danışıq və ifadə vasitələrinin öyrənilməsinə həsr edilmişdir. Sosial linqvistika, mədəniyyətlərarası ünsiyyət, ekolinqvistika və praqmalinqvistika sahəsində bilikləri...
TRAVMATİZM – QEYRİ-İNFEKSİON XƏSTƏLİK KİMİ
Xülasə Travmatizm ciddi tibbi-sosial problem təşkil edir. Bioloji və sosial amillərdən asılı olan travmatizmin populyasiyada geniş yayılmış patologiya kimi öyrənilməsini epidemioloji diaqnostika metodlarından istifadə...
AZƏRBAYCAN ORTA MƏKTƏBLƏRİNDƏ DİSTANT TƏHSİLİN İDARƏOLUNMASINDA DƏYİŞƏN PERSPEKTİVLƏR
Təqdim olunan məqalə Azərbaycanda ümumi təhsil məktəblərində distant təhsil sahəsində problemlərin aradan götürülmüəsi sahəsində müasir perspektivlər və yeni modellərin öyrənilməsindən bəhs edir. Məlumdur ki, distant təh...
AUDİT FƏALİYYƏTİNİN TƏNZİMLƏNMƏSİNİN HÜQUQİ-NORMATİV ƏSASLARI
Xülasə Bazar münasibətlərinə keçidlə Azərbaycan Respublikasında müstəqil auditor xidmətinin formalaşması prosesi başlanmışdır. Bu prosesin əsasını etibarlı maliyyə və uçot informasiyalarına dövlətin, müəssisə rəhbərlə...