O (nie)trafności Ogólnego Czynnika Osobowości (GFP)
Journal Title: Roczniki Psychologiczne - Year 2014, Vol 17, Issue 2
Abstract
W pracy podjęto problem trafności Ogólnego Czynnika Osobowości (General Factor of Personality, GFP). Analiza bazowała na danych zebranych ogółem w grupie 1906 osób (878 kobiet i 1028 mężczyzn w wieku 18-66 lat). GFP wyodrębniono na podstawie wyników badania kwestionariuszem NEO-FFI, zaś wyniki skal badających cechy Pięcioczynnikowego Modelu Osobowości (PMO) oraz czynnika GFP odniesiono do 15 wybranych zmiennych kryterialnych: nasilenia objawów PTSD, uogólnionego poczucia własnej skuteczności, objawów osobowości schizotypowej, stylów zachowania w konflikcie (konsens, unikanie, dominacja, uleganie i kompromis) oraz behawioralnych czynników ryzyka chorób somatycznych (choroby wieńcowej i nowotworowej): Typu A, Typu 1, Typu 2 i Typu 4 osobowości oraz depresyjności, uległości i wrogości. Uzyskane wyniki wskazały na słabość pomiaru GFP (niska rzetelność, nieadekwatne dopasowanie modelu jednoczynnikowego do struktury skal NEO-FFI) oraz dużą zmienność trafności GFP. Analiza porównawcza zmiennych kryterialnych, dla których zarówno GFP, jak i skale PMO charakteryzowała wysoka trafność z przypadkami zmiennych wykazujących niską trafność czynnika GFP przy wysokiej trafności skal źródłowych, pozwoliła na zidentyfikowanie przyczyn zróżnicowania trafności GFP. Wynika ona z niskiego skorelowania skal PMO, skutkującego odmiennością wzorca interkorelacji skal od wzorca ich skorelowania ze zmiennymi kryterialnymi. W dyskusji wskazano na ograniczony sens teoretyczny i empiryczny czynnika GFP, zasadniczo odmienny od stosowanego w badaniach nad inteligencją czynnika ogólnego g, generowanego z testów zdolności czy nawet skal osobowości, które są agregatami wysokoskorelowanych cech niższego rzędu.
Authors and Affiliations
Bogdan Zawadzki, Jan Strelau
Keywords
Related Articles
- EP ID EP148223
- DOI -
- Views 83
- Downloads 0
The impact of self-threat and personal engagement on distortions of memory reports
The main aim of the presented experiment was to verify whether self-threat and low engagement influence memory processes of eyewitnesses, including their susceptibility to misinformation. The results replicated the eyewi...
Post-Stapelian psychology. Discussions on the reliability of data and publications in psychology
In 2011, Diederik Stapel's fraud was discovered. It turned out that not only did Stapel forge data but also journals failed to notice many obvious errors and encouraged distortions (e.g., not report-ing studies with non-...
The multifaceted and dynamic self as the basis of identity
The paper presents contemporary views of the self-system, focusing on the perspective of social-cognitive psychology. On the basis of current studies, links between self and personal identity are explained. Establishing...
Percepcja bez wrażeń zmysłowych. „Nowa psychologia” J. J. Gibsona
Artykuł stanowi omówienie faz rozwoju nowego, w latach 1950-1980, podejścia do zagadnienia percepcji wzrokowej, które zaproponował amerykański psycholog James J. Gibson. Odnoszący się z dużym sceptycyzmem do wyrosłej na...
Polish Psychologists are Not Geese and Have a Tongue of Their Own
Jerzy Brzeziński's article "On What Is Important When We Think of Psychology in Poland," open-ing this issue of Annals of Psychology, has served as background for the discussion on the potential idiosyncrasy of research...