Wiek morfologiczny a wybrane komponenty sprawności fizycznej chłopców w ujęciu zdrowia (H-RF)
Journal Title: Antropomotoryka. Journal of Kinesiology and Exercise Sciences - Year 2008, Vol 17, Issue 42
Abstract
Wstęp. Problem ewaluacji sprawności fizycznej jest nadal otwarty, pomimo długiego już okresu prowadzenia badań w celu jego rozwiązania. Chociaż istnieje świadomość potrzeby uwzględniania czynnika rozwojowego w ewaluacji coraz nowszych propozycji pomiaru różnych komponentów motoryki człowieka, to sposoby wprowadzenia go do relatywizacji sprawności fizycznej w warunkach praktyki szkolnej wydają się dyskusyjne.Cel badań własnych. 1. Poznanie roli, jaką odgrywają poszczególne składowe wieku morfologicznego w różnicowaniu wybranych komponentów sprawności fizycznej badanej w konwencji zdrowia. 2. Określenie w głównych okresach progresywnej ontogenezy granicy skuteczności metod relatywizacji poziomu rozwoju podstawowych komponentów sprawności fizycznej w konwencji zdrowia, z wykorzystaniem tradycyjnej formuły oceny wieku morfologicznego.Materiał. Z liczby 6353 chłopców w wieku kalendarzowym 9–18 lat, przebadanych w latach 1996–2005 w Małopolsce, wylosowano po 150 osobników z trzech zespołów utworzonych w grupach wieku 9–10, 13–14 i 17–18 lat. Ogółem wykorzystano wyniki badań podstawowych komponentów sprawności fizycznej (morfologicznych, mięśniowo-szkieletowych, motorycznych i krążeniowo-oddechowych) pochodzące od 900 osobników płci męskiej, którzy uczęszczali do szkół podstawowych i średnich w miastach i wsiach województw: małopolskiego, podkarpackiego i świętokrzyskiego. Tak wyselekcjonowaną zbiorowość (każda po 150 uczniów w grupach wieku kalendarzowego) podzielono na trzy zespoły po 50 chłopców. Kryterium podziału stanowił wiek morfologiczny, będący miarą rozwoju biologicznego. Do analiz statystycznych brano pod uwagę tylko badanych z dwóch skrajnych przedziałów zmienności. Ze względu na liczbowe kryterium podziału można by było zaliczyć skrajne frakcje do zbiorowości powyżej 67. i poniżej 33. centyla branej pod uwagę kohorty. Pozostałe liczebności badanych mieszczących się wokół mediany nie włączono do dalszych analiz statystycznych.Metody. W grupach wieku kalendarzowego oraz w skrajnych frakcjach badanych, wyłonionych ze względu na wiek morfologiczny, obliczono wartości x– i SD komponentów sprawności fizycznej w ujęciu H-RF. Umożliwiło to znormalizowanie na 0 i 1 wielkości różnic międzygrupowych oraz określenie ich istotności statystycznej. Do zbadania siły związku między zmienną niezależną (wiek morfologiczny) i zmiennymi zależnymi (komponenty sprawności fizycznej w ujęciu H-RF) wykorzystano metodę korelacji prostej i cząstkowej. Istotność różnic międzygrupowych oraz współczynników korelacji zbadano testem t-Studenta. Różnice średnich arytmetycznych oraz wartości współczynników korelacji prostej i cząstkowej uznano za znamienne statystyczne przy poziomie istotności co najmniej 5% (p < 0,05).Wyniki badań. Zastosowanie w badaniach własnych korelacji cząstkowej pozwoliło stwierdzić znaczącą rolę wieku kalendarzowego w ustaleniu wieku morfologicznego. Na jego wartość liczbową w badanej grupie chłopców największy wpływ wywierał wiek masy ciała, a nieco mniejszy – wiek wysokości ciała i długość życia. Wiek morfologiczny wpływał przede wszystkim na zróżnicowanie komponentów motorycznych i funkcjonalnych, głównie w młodszym wieku szkolnym i w czasie dojrzewania płciowego, zwłaszcza w takich pomiarach komponentów sprawności fizycznej, jak: gibkość, szybkość ruchów ręką (tapping), orientacja przestrzenna, VO2max (w wartościach względnych), czas biegu na dystansie 50 i 1000 m oraz rezultat skoku w dal z miejsca.Wnioski. Wyniki bardziej złożonej metody statystycznej uzasadniają nie zawsze docenianą potrzebę wprowadzania wieku kalendarzowego do formuły matematycznej służącej do określania wieku rozwoju biologicznego. Wiek morfologiczny, uwzględniający w swej istocie wiek masy i wysokości ciała oraz długość życia (wiek kalendarzowy), może spełniać rolę czynnika wytrącającego rozwój biologiczny z wielkości komponentów motorycznych i funkcjonalnych sprawności fizycznej badanej w konwencji zdrowia. Od okresu młodzieńczego wpływ wieku morfologicznego na ww. parametry (zgodnie z prawami rozwojowymi) wygasza się.
Authors and Affiliations
Jerzy Januszewski , Edward Mleczko
Keywords
Related Articles
- EP ID EP60428
- DOI -
- Views 83
- Downloads 0
Przewidywanie, zjawisko o wielu modalnościach
Autor wyraża pogląd, że współczesna matematyka nie może być tak przydatna w biologii, jak np. w fizyce. Zatem w biologii w ogólności, a w antropomotoryce w szczególności, szczególnie obiecującym „narzędziem porządkującym...
Poziom rozwoju morfofunkcjonalnego a stan dojrzałości płciowej dziewcząt wiejskich z legnicko-głogowskiego okręgu miedziowego
Cel pracy: W pracy naszej podjęliśmy próbę określenia zależności poziomu rozwoju somatycznego i funkcjonalnego od stanu dojrzałości płciowej, określonej wystąpieniem menarche, na tle wieku kalendarzowego. Materiał i met...
Selected aspects of sport and recreational activity of students in Thuringia
Study aim. The aim of the study is to examine the major aspects of sport and recreational activity of university students from the German Land of Thuringia. The focus is at the same time on the motives, frequency and loc...
Philosophy of expert modelling of sport performance of high level athletes
[b]Aim of the work.[/b] Successful performance in sport is presently much more than a result achieved by the athlete; it is an element in organizational culture of sports with its values and achievements. Since the basic...
OCENA EFEKTYWNOŚCI DWÓCH WARIANTÓW TRENINGU O RÓŻNYM ROZKŁADZIE OBCIĄŻEŃ NA ZMIANY MOMENTÓW SIŁ MIĘŚNIOWYCH KOŃCZYN DOLNYCH U ZDROWYCH MĘŻCZYZN
Cel badań. Celem badań była ocena efektów w zakresie zmian momentów sił mięśniowych kończyn dolnych po zastosowaniu dwóch wariantów treningu o zróżnicowanym rozkładzie obciążeń w kolejnych dniach mikrocyklu. Mate...