Wiek morfologiczny a wybrane komponenty sprawności fizycznej chłopców w ujęciu zdrowia (H-RF)
Journal Title: Antropomotoryka. Journal of Kinesiology and Exercise Sciences - Year 2008, Vol 17, Issue 42
Abstract
Wstęp. Problem ewaluacji sprawności fizycznej jest nadal otwarty, pomimo długiego już okresu prowadzenia badań w celu jego rozwiązania. Chociaż istnieje świadomość potrzeby uwzględniania czynnika rozwojowego w ewaluacji coraz nowszych propozycji pomiaru różnych komponentów motoryki człowieka, to sposoby wprowadzenia go do relatywizacji sprawności fizycznej w warunkach praktyki szkolnej wydają się dyskusyjne.Cel badań własnych. 1. Poznanie roli, jaką odgrywają poszczególne składowe wieku morfologicznego w różnicowaniu wybranych komponentów sprawności fizycznej badanej w konwencji zdrowia. 2. Określenie w głównych okresach progresywnej ontogenezy granicy skuteczności metod relatywizacji poziomu rozwoju podstawowych komponentów sprawności fizycznej w konwencji zdrowia, z wykorzystaniem tradycyjnej formuły oceny wieku morfologicznego.Materiał. Z liczby 6353 chłopców w wieku kalendarzowym 9–18 lat, przebadanych w latach 1996–2005 w Małopolsce, wylosowano po 150 osobników z trzech zespołów utworzonych w grupach wieku 9–10, 13–14 i 17–18 lat. Ogółem wykorzystano wyniki badań podstawowych komponentów sprawności fizycznej (morfologicznych, mięśniowo-szkieletowych, motorycznych i krążeniowo-oddechowych) pochodzące od 900 osobników płci męskiej, którzy uczęszczali do szkół podstawowych i średnich w miastach i wsiach województw: małopolskiego, podkarpackiego i świętokrzyskiego. Tak wyselekcjonowaną zbiorowość (każda po 150 uczniów w grupach wieku kalendarzowego) podzielono na trzy zespoły po 50 chłopców. Kryterium podziału stanowił wiek morfologiczny, będący miarą rozwoju biologicznego. Do analiz statystycznych brano pod uwagę tylko badanych z dwóch skrajnych przedziałów zmienności. Ze względu na liczbowe kryterium podziału można by było zaliczyć skrajne frakcje do zbiorowości powyżej 67. i poniżej 33. centyla branej pod uwagę kohorty. Pozostałe liczebności badanych mieszczących się wokół mediany nie włączono do dalszych analiz statystycznych.Metody. W grupach wieku kalendarzowego oraz w skrajnych frakcjach badanych, wyłonionych ze względu na wiek morfologiczny, obliczono wartości x– i SD komponentów sprawności fizycznej w ujęciu H-RF. Umożliwiło to znormalizowanie na 0 i 1 wielkości różnic międzygrupowych oraz określenie ich istotności statystycznej. Do zbadania siły związku między zmienną niezależną (wiek morfologiczny) i zmiennymi zależnymi (komponenty sprawności fizycznej w ujęciu H-RF) wykorzystano metodę korelacji prostej i cząstkowej. Istotność różnic międzygrupowych oraz współczynników korelacji zbadano testem t-Studenta. Różnice średnich arytmetycznych oraz wartości współczynników korelacji prostej i cząstkowej uznano za znamienne statystyczne przy poziomie istotności co najmniej 5% (p < 0,05).Wyniki badań. Zastosowanie w badaniach własnych korelacji cząstkowej pozwoliło stwierdzić znaczącą rolę wieku kalendarzowego w ustaleniu wieku morfologicznego. Na jego wartość liczbową w badanej grupie chłopców największy wpływ wywierał wiek masy ciała, a nieco mniejszy – wiek wysokości ciała i długość życia. Wiek morfologiczny wpływał przede wszystkim na zróżnicowanie komponentów motorycznych i funkcjonalnych, głównie w młodszym wieku szkolnym i w czasie dojrzewania płciowego, zwłaszcza w takich pomiarach komponentów sprawności fizycznej, jak: gibkość, szybkość ruchów ręką (tapping), orientacja przestrzenna, VO2max (w wartościach względnych), czas biegu na dystansie 50 i 1000 m oraz rezultat skoku w dal z miejsca.Wnioski. Wyniki bardziej złożonej metody statystycznej uzasadniają nie zawsze docenianą potrzebę wprowadzania wieku kalendarzowego do formuły matematycznej służącej do określania wieku rozwoju biologicznego. Wiek morfologiczny, uwzględniający w swej istocie wiek masy i wysokości ciała oraz długość życia (wiek kalendarzowy), może spełniać rolę czynnika wytrącającego rozwój biologiczny z wielkości komponentów motorycznych i funkcjonalnych sprawności fizycznej badanej w konwencji zdrowia. Od okresu młodzieńczego wpływ wieku morfologicznego na ww. parametry (zgodnie z prawami rozwojowymi) wygasza się.
Authors and Affiliations
Jerzy Januszewski , Edward Mleczko
Keywords
Related Articles
- EP ID EP60428
- DOI -
- Views 100
- Downloads 0
Fiechtowanije - moja żyzń, czyli rzecz o Julenie I. Urałowie
Wartości centylowe wysokości i masy ciała oraz wskaźnika masy ciała dzieci i młodzieży w wieku 6–18 lat z Gdańska z uwzględnieniem problemu definiowania nadwagi i niedoboru masy ciała
[b]Cel badań.[/b] Opracowanie wartości centylowych dla wysokości, masy ciała oraz wskaźnika masy ciała dzieci i młodzieży w wieku szkolnym z miasta Gdańska, a także porównanie kryteriów nadwagi i niedoboru masy ciała w p...
Body composition and anaerobic power of girls
Purpose of the paper. The aim of the study was to determine the kinetics and dynamics of the progression of results during the tests of vertical jump and power of lower extremities (P) in girls aged 8-15 with regard to c...
Związek między wydolnością , sprawnością motoryczną i cechami somatycznymi u studentów uniwersytetu Palacky’ego w Ołomuńcu (Czechy), studiujących wychowanie fizyczne na Wydziale Kultury Fizycznej
Cel badań. W niniejszej pracy, w której zamieszczono część materiałów pochodzących z realizacji szerszego programu badawczego, skoncentrowano się na rozwiązywaniu kilku zagadnień, dotyczących poziomu sprawności specjalne...
Nowe idee i tendencje w naukach o sporcie i wychowaniu fizycznym z perspektywy International Council of Sport Science and Physiological Education (ICSSPE)<br />
W dniach 7–10 października 2007 r. w Akademii Wychowania Fizycznego Józefa Piłsudskiego w Warszawie odbyły się posiedzenia ciał statutowych Międzynarodowej Rady Nauk o Sporcie i Wychowaniu Fizycznym (ICSSPE – Internation...