Wiek morfologiczny a wybrane komponenty sprawności fizycznej chłopców w ujęciu zdrowia (H-RF)
Journal Title: Antropomotoryka. Journal of Kinesiology and Exercise Sciences - Year 2008, Vol 17, Issue 42
Abstract
Wstęp. Problem ewaluacji sprawności fizycznej jest nadal otwarty, pomimo długiego już okresu prowadzenia badań w celu jego rozwiązania. Chociaż istnieje świadomość potrzeby uwzględniania czynnika rozwojowego w ewaluacji coraz nowszych propozycji pomiaru różnych komponentów motoryki człowieka, to sposoby wprowadzenia go do relatywizacji sprawności fizycznej w warunkach praktyki szkolnej wydają się dyskusyjne.Cel badań własnych. 1. Poznanie roli, jaką odgrywają poszczególne składowe wieku morfologicznego w różnicowaniu wybranych komponentów sprawności fizycznej badanej w konwencji zdrowia. 2. Określenie w głównych okresach progresywnej ontogenezy granicy skuteczności metod relatywizacji poziomu rozwoju podstawowych komponentów sprawności fizycznej w konwencji zdrowia, z wykorzystaniem tradycyjnej formuły oceny wieku morfologicznego.Materiał. Z liczby 6353 chłopców w wieku kalendarzowym 9–18 lat, przebadanych w latach 1996–2005 w Małopolsce, wylosowano po 150 osobników z trzech zespołów utworzonych w grupach wieku 9–10, 13–14 i 17–18 lat. Ogółem wykorzystano wyniki badań podstawowych komponentów sprawności fizycznej (morfologicznych, mięśniowo-szkieletowych, motorycznych i krążeniowo-oddechowych) pochodzące od 900 osobników płci męskiej, którzy uczęszczali do szkół podstawowych i średnich w miastach i wsiach województw: małopolskiego, podkarpackiego i świętokrzyskiego. Tak wyselekcjonowaną zbiorowość (każda po 150 uczniów w grupach wieku kalendarzowego) podzielono na trzy zespoły po 50 chłopców. Kryterium podziału stanowił wiek morfologiczny, będący miarą rozwoju biologicznego. Do analiz statystycznych brano pod uwagę tylko badanych z dwóch skrajnych przedziałów zmienności. Ze względu na liczbowe kryterium podziału można by było zaliczyć skrajne frakcje do zbiorowości powyżej 67. i poniżej 33. centyla branej pod uwagę kohorty. Pozostałe liczebności badanych mieszczących się wokół mediany nie włączono do dalszych analiz statystycznych.Metody. W grupach wieku kalendarzowego oraz w skrajnych frakcjach badanych, wyłonionych ze względu na wiek morfologiczny, obliczono wartości x– i SD komponentów sprawności fizycznej w ujęciu H-RF. Umożliwiło to znormalizowanie na 0 i 1 wielkości różnic międzygrupowych oraz określenie ich istotności statystycznej. Do zbadania siły związku między zmienną niezależną (wiek morfologiczny) i zmiennymi zależnymi (komponenty sprawności fizycznej w ujęciu H-RF) wykorzystano metodę korelacji prostej i cząstkowej. Istotność różnic międzygrupowych oraz współczynników korelacji zbadano testem t-Studenta. Różnice średnich arytmetycznych oraz wartości współczynników korelacji prostej i cząstkowej uznano za znamienne statystyczne przy poziomie istotności co najmniej 5% (p < 0,05).Wyniki badań. Zastosowanie w badaniach własnych korelacji cząstkowej pozwoliło stwierdzić znaczącą rolę wieku kalendarzowego w ustaleniu wieku morfologicznego. Na jego wartość liczbową w badanej grupie chłopców największy wpływ wywierał wiek masy ciała, a nieco mniejszy – wiek wysokości ciała i długość życia. Wiek morfologiczny wpływał przede wszystkim na zróżnicowanie komponentów motorycznych i funkcjonalnych, głównie w młodszym wieku szkolnym i w czasie dojrzewania płciowego, zwłaszcza w takich pomiarach komponentów sprawności fizycznej, jak: gibkość, szybkość ruchów ręką (tapping), orientacja przestrzenna, VO2max (w wartościach względnych), czas biegu na dystansie 50 i 1000 m oraz rezultat skoku w dal z miejsca.Wnioski. Wyniki bardziej złożonej metody statystycznej uzasadniają nie zawsze docenianą potrzebę wprowadzania wieku kalendarzowego do formuły matematycznej służącej do określania wieku rozwoju biologicznego. Wiek morfologiczny, uwzględniający w swej istocie wiek masy i wysokości ciała oraz długość życia (wiek kalendarzowy), może spełniać rolę czynnika wytrącającego rozwój biologiczny z wielkości komponentów motorycznych i funkcjonalnych sprawności fizycznej badanej w konwencji zdrowia. Od okresu młodzieńczego wpływ wieku morfologicznego na ww. parametry (zgodnie z prawami rozwojowymi) wygasza się.
Authors and Affiliations
Jerzy Januszewski , Edward Mleczko
Keywords
Related Articles
- EP ID EP60428
- DOI -
- Views 92
- Downloads 0
The Structure on The Hurdlers Stride Among World Class Athletes in Light of Factor Analysis
The existing research on hurdling technique focused on chosen points of time or average values of particular kinematic parameters of the motion. The main aim of this research was to determine the structure of movement hu...
Comparison of Changes in Angles Between Arm and Forearm and Between Arm and Trunk in The Vertical Position in Synchronized Swimmers on Various Sports Levels
Purpose of the work. The aim of the study is to present the research capacity of computer method of measuring and analysis of underwater movement technique, the assessment of selected elements of underwater movement tech...
Ocena wybranych parametrów czynnościowych układu oddechowego kobiet w świetle czynnika urbanizacyjnego
[b]Cel pracy[/b]. Ocena wybranych parametrów czynnościowych układu oddechowego kobiet mieszkających w dużym mieście i na wsi.[b]Materiał i metody[/b]. Badaniami objęto dwie grupy kobiet. Pierwszą grupę stanowiły kobiety...
Filozofia eksperckiego modelowania występu sportowego wysokiego wyczynu
[b]Cel pracy. [/b]Zakończony sukcesem występ lekkoatlety na zawodach to znacznie więcej niż sam wynik – to element kultury organizacyjnej sportu z wszystkimi jej wartościami i osiągnięciami. Podstawowym celem organizacji...
Czas reakcji, czas ruchu i sygnały EMG jako wskaźniki procesów przewidywania u szermierzy wyczynowych
Przewidywanie polega na odgadnięciu przyszłego wydarzenia z wykorzystaniem postrzegania, doświadczenia i wyobrażenia jakiejś sytuacji i/lub celu działania. Przewidywanie umożliwia zaprogramowanie z wyprzedzeniem odpowied...