ƏHMƏD BƏY AĞAOĞLUNUN “TANRI DAĞINDA” BƏDİİ-FƏLSƏFİ ƏSƏRİNDƏ TÜRKÇÜLÜK, TƏSƏVVÜF VƏ ŞAMANİZM İDEYASI
Journal Title: Scientific Work - Year 2024, Vol 18, Issue 2
Abstract
Xülasə XX əsr Azərbaycanının publisist, şərqşünas alim, tənqidçi, ictimai xadim, ziyalı Əhməd bəy Ağaoğlunun “Tanrı dağında” əsərində türkçülük, şamançılıq, təsəvvüf ideyalarının ifadəsinə böyük əhəmiyyət verilir. Əsər ədəbiyyat və mifologiyanın ortaq müstəvisində zəruri olan məsələləri əhatə edir. Əsərin əsas ideyası ondan ibarətdir ki, yalandan, qorxaqlıqdan, zorakılıqdan, ikiüzlülükdən, saxtakarlıqdan təmizlənmiş əsərin qəhrəmanı, ruhu və nəfsi Tanrı hüzuruna çıxmış, türk millətinin elçiləri Allah dağında and içmişlər, andın məzmununda isə türk millətinin birliyi əsas yer tutur. Qəhrəmanın yolu təsəvvüfün təriqət, həqiqət və maarifçilik mərhələlərindən keçir. Təsəvvüfdə saleh və kamil insan üçün ən mühüm vəzifələrdən biri də nəfslə vuruşmaq və onu öldürməkdir. Əsərdə şaman ideyaları şaman əfsanələrindən qidalanır, şaman Azərbaycanda, Qırğızıstanda, Qazaxıstanda, Ural-Altayda və s.-də yaşayır.Türklərin mifologiyasında universal, yarı əfsanəvi, yarıcanlı din xadimi olmaqla, Tanrı ilə İnsan arasında halqa rolunu oynayan şamanlar, melodiyalar, şeirlər bəstələyir, qəhrəmanları affekt səviyyəsinə çatdırmaq iqtidarında olan rəqslər etməklə eyni zamanda ruhları çağırır, xəstəliklərə şəfa verir, müharibə zamanı öz əllərini ruhlandırırlar. şəxsiyyətlər olduğu göstərilir. Əsərdə türk xalqının tarixi, mədəniyyətinin keçdiyi inkişaf yolu, türk xalqının gözəl təbiətinin təsviri, adət-ənənələri, qonaqpərvərliyi, türk vətənində yaşayan xalqların birlik və həmrəyliyi öz əksini tapmışdır.
Authors and Affiliations
Aytəkin Qurbanova
Keywords
Related Articles
- EP ID EP749499
- DOI 10.36719/2663-4619/99/67-72
- Views 8
- Downloads 0
STANDARDIZED TERMS OF CONTRACT IN THE CONTEXT OF UNFAIR CONTRACT TERMS
Abstract Due to the shifting social norms, cultural standards, and demands in today's world, the law is also changing and attempting to strike a balance between justice and modern solutions. The notion of freedom of c...
BAZA TƏHSİLİNİN YETƏRLİLİYİ İLƏ MÜƏLLİMLİK PEŞƏSİNƏ SADİQLİK ARASINDAKİ ƏLAQƏ (GƏNC MÜƏLLİMLƏRƏ MÜNASİBƏTDƏ)
Xülasə Bu tədqiqatın məqsədi gənc müəllimlərin aldıqları bazatəhsilinin yetərliliyi ilə müəllimlik peşəsinə olan sadiqlik arasındakı əlaqəni araşdırmaqdır. Tədqiqatın hədəf kütləsi 2022-2023-cü tədris ilində respublik...
TƏMƏL SAVAD, KOMPİTENSİYALAR VƏ ŞƏXSİ KEYFİYYƏTLƏRİ EHTİVA EDƏN, XXI ƏSR BACARIQLARINI FORMALAŞDIRAN TƏLİM MODELİ
Xülasə Artıq 20 ildən çoxdur ki, mövcud ümumi təhsil proqramlarının cəmiyyətdə yeni ictimai münasibətlərin yaranması, dünya təsil sisteminə inteqrasiya, informasiya əsrinin tələbləri, planlı iqtisadiyyatdan bazar iqti...
SUBBAKALAVR PİLLƏSİNDƏ PROSEDURAL BİLİYİN FORMALAŞDIRILMASINDA MƏŞĞƏLƏNİN ROLU
Xülasə Subbakalavr pilləsində prosessual biliklərin mənimsənilməsi təlimdən əhəmiyyətli dərəcədə təsirlənir. Məqsədli təlim və praktiki fəaliyyətlər vasitəsilə şagirdlər tapşırıqların yerinə yetirilməsi və müəyyən sah...
KİBER HÜCUMLARINA QARŞI MÜDAFİƏ VƏ FƏALLAŞDIRMA STRATEGİYALARI
Xülasə Müasir rəqəmsal dövrdə kiberhücumlar daha çox yayılmış və təhlükəli hala gəldi. Bu hücumlar fərdlərin, təşkilatların və hətta dövlətlərin təhlükəsizliyini təhlükə altına alaraq əhəmiyyətli maliyyə və nüfuz itki...