I Koncert fortepianowy Andrzeja Nikodemowicza – ukryte pragnienie wolności
Journal Title: Notes Muzyczny - Year 2018, Vol 1, Issue 9
Abstract
I Koncert fortepianowy (1994) Andrzeja Nikodemowicza (1925-2017) jest jednym z siedmiu koncertów fortepianowych, jakie skomponował kompozytor. Pierwszą wersją utworu jest Koncert skrzypcowy ukończony w 1973 r. Ze względu na brak skrzypka, który mógłby wykonać utwór kompozytor przerobił partię skrzypiec na partię fortepianową. Prawykonanie I Koncertu fortepianowego miało miejsce w 1998 r. we Lwowie. Podczas pisania utworu (pierwszej wersji) Andrzeja Nikodemowicza dotknęły szykany we Lwowie ze strony władz sowieckich za nieskrywane poglądy religijne. Z tego powodu utwór wyraża ukryte pragnienie wolności twórczej i jest bliski tradycji ekspresjonistycznej, pozostającej pod wpływem Skriabina, ze sformułowaną ideą „nieskrępowanej mocy kreacji artystycznej” i „apoteozy wolności ducha twórczego” . Za ekspresjonistycznym rodowodem I Koncertu fortepianowego przemawia atematyzm linii melodycznej, znaczne rozproszenie materiału dźwiękowego, rozluźnienie więzi rytmicznych, brak centralizacji tonalnej (pełny atonalizm) i szczególny rodzaj kształtowania materiału muzycznego, który sytuuje warstwę napięciową na skrajnie różnych biegunach. Od materii arytmicznej, wyciszonej, zwolnionej, zawoalowanej, niejako onirycznej, do kaskady rozproszonych dźwięków oraz współbrzmień preferujących ostre, rozległe dysonanse i maksymalnie zagęszczone rytmicznie przebiegi, rozbieżne pasaże prowadzące do eksplozji dramatyzmu. Ukształtowanie partii fortepianu wyraźnie wskazuje na analogię do wyalienowanego, targanego sprzecznościami i skonfliktowanego z otaczającym światem bohatera ekspresjonistycznego, doświadczającego samotności i cierpienia. I Koncert fortepianowy uwidacznia także wpływy innych kompozytorów XX w. jak: B. Bartók i I. Strawiński (nowy rodzaj ekspresji wyrażony m.in. impulsywnym rytmem) oraz W. Lutosławski (aleatoryzm).<br/><br/>
Authors and Affiliations
Ewa Nidecka
Keywords
Related Articles
- EP ID EP517172
- DOI 10.5604/01.3001.0012.9902
- Views 52
- Downloads 0
Postać Emmy Altberg (1889–1983) w świetle zachowanej korespondencji. Przyczynek do biografii łódzkiej klawesynistki
Emma Altberg, a pianist, reviewer and editor of collections of teaching works for piano (e.g. Music Reading Materials, Selection of Works from the 17th and 18th Centuries), was a teacher at the State Higher School of Mus...
Hammer mechanism instruments and their role in shaping the composition style of pieces written for keyboard instruments in the period of 1730-1780, part 2 – The making of stringed keyboard instruments in the 18th century
The article is the continuation of the cycle of texts devoted to hammer mechanism instruments from the 18th century, which was initiated in the previous issue of the magazine “Notes Muzyczny”. This instalment presents an...
Obserwacje praktyki strojenia klawesynów dawniej i dziś
Zagadnieniem na ogół dotąd pomijanym w refleksji badawczej, mimo wszechobecnego zainteresowania tematyką historycznych temperacji, są praktyczne aspekty strojenia instrumentu w przeszłości i dziś. Artykuł ten ma na celu...
Veni Creator op. 103 and Sonate de Requiem op. 283 for cello and piano by Olivier Greif, i.e., homo musicus in search of the total form
The article was written on the basis of the interpretation issues its author came across while preparing for the Polish first performance of Veni Creator and the second premiere of Sonate de Requiem (the first one took p...
Ornamentacja w muzyce od XVI wieku do połowy XVIII stulecia, cz. I
Jednym z istotnych elementów składających się na praktyki ornamentacyjne są drobne formuły zdobnicze i ornamenty, z których wybrane, zostaną przedstawione w kolejnych częściach tego cyklu artykułów poświęconego zagadnien...