MÜASİR AZƏRBAYCAN DİLİNDƏ MƏTNİN İNFORMASİYA STRUKTURUNUN YARANMASI VƏ SIXILMASINDA XÜSUSİLƏŞMƏNİN ROLU
Journal Title: Scientific Work - Year 2023, Vol 17, Issue 12
Abstract
Xülasə Məqalədə müasir Azərbaycan dilində mətnin informasiya strukturunun formalaşmasında və sıxılmasında ixtisaslaşmanın rolundan bəhs edilir. İxtisaslaşma bəzi cümlə üzvlərinin semantik birliyinə, intonasiya və pauzaya görə cümlənin digər üzvlərindən ayrılmış sintaktik vahid kimi izah olunur. İxtisaslaşma bədii mətnlərin formalaşmasında, informasiya yükünün artırılmasında mühüm rol oynayır. İxtisaslaşmanın mətn strukturunda tutduğu mövqe də onun məlumat vermək gücü ilə bağlıdır. Bir sözlə, bu mövzu Azərbaycan dilçiliyi üçün yenidir. Mətndə ixtisaslaşma bir çox vasitə və üsullarla formalaşır. O vasitələrdən biri də ikinci dərəcəli cümlə üzvlərinin “xüsusilə, xüsusi, o cümlədən, hətta özü” sözləri ilə birləşərək ixtisaslaşma yaradır. Məs.: Vətən anlayışının müxtəlifliyi onun strukturunda ideoloji amillərin payını artırmağa və siyasi diskurs çərçivəsini genişləndirməyə imkan verir. Bu, xüsusilə, əsas mexanizmi məntiqi arqumentlərə əsaslanan nitq mexanizmlərinin müxtəlif formaları olan sivil danışıqda özünü göstərir.
Authors and Affiliations
Turan Məmmədova
ÜMUMTƏHSİL MƏKTƏBLƏRİNDƏ DİSTANT TƏHSİLİN İDARƏOLUNMASINDA YENİ TƏKLİFLƏR
Xülasə Məqalə distant təhsilin səmərəli idarəolunmasında bir sıra ədəbiyyat nümunələrində aparılan təhlilin nəticələrinə uyğun ən dəyərli təklifləri təqdim edir. Təkliflər toplusu müasir distant və hibrid dərslərinin...
RİYAZİYYAT DƏRSLƏRİNDƏ ŞAGİRDLƏRİN BURAXDIĞI TİPİK SƏHVLƏR
Xülasə Məlumdur ki, bir qaydan dərk etmək, düsturu öyrənmək müəyyən çətinliklər yaradır, onlar tətbiq etmək yaddan çıxır. Bu mənada həllin taplması və əsaslandırılması üçün qaydanı bilmək lazımdır. Lakin şagirdlər...
TÜRKİYƏ CÜMHURİYYƏTİNİN ERKƏN DÖVRLƏRİNDƏ OSMANLI RUHUNUN AYNASI OLAN TÜRK ƏDİBƏLƏRİ
Xülasə Tənzimat dövründən başlayaraq cümhuriyyətin qurulmasına qədər olan dövrdə türk cəmiyyəti ictimai-siyasi sahədə xeyli təbəddülat yaşamışdır. Böyük bir imperatorluğun varisi olduğunu türk insanı heç vaxt unutmamı...
BEYNƏLXALQ SİYASİ MÜNASİBƏTLƏRİN DÜNYADA ROLU
Xülasə Beynəlxalq münasibətlər — siyasi elmin bir qolu olub, beynəlxalq sistemdə dövlətlərin bir-biri ilə, eləcə də beynəlxalq hökumətlərarası təşkilatlar (BHT), transmilli korporasiyalar (TMK) və digər qeyri-dövlət akt...
XARİCİ ÖLKƏLƏRDƏ YERLİ ÖZÜNÜİDARƏETMƏ VƏ SOSİAL TƏHLÜKƏSİZLİYİN İDARƏ EDİLMƏSİNİN HÜQUQİ TƏNZİMLƏNMƏSİNIN MAHİYYƏTİ
Xülasə Xarici ölkələrin yerli özünüidarəetməsi müxtəlif model və yerli təşkilat növlərindən ibarətdir. Yerli özünüidarəetmə sistemlərinin quruluşundakı fərqlər bir çox amillərdən asılıdır: siyasi rejim, ölkədə hökm sü...