Optimum społeczne – część II: uznawalność a efektywność decyzji zbiorowych

Apply

Optimum społeczne – część II: uznawalność a efektywność decyzji zbiorowych

Journal Title: International Journal of Contemporary Management - Year 2011, Vol 10, Issue 3

Abstract

Praca stanowi kontynuację badań autorów związanych z problematyką zbiorowego podejmowania decyzji w społeczeństwie czy organizacji. Rozważana jest sytuacja, gdy członkowie grupy, społeczności czy organizacji stoją przed problemem podziału zasobów czy zawarcia porozumienia oraz mogą wspólnie dokonać takiego podziału, lub zawrzeć porozumienie, jeżeli wyrażą na to zgodę. Zasadę optymalności Pareto zastąpiono zasadą podejmowania zbiorowych decyzji zgodnie z uznawalnymi procedurami. Przedstawiono koncepcję optimum społecznego w ujęciu kompleksów reguł, którego warunkiem jest stosowanie uznawalnych procedur społecznych, tj. postępowanie sądowe, negocjacje, mediacje, głosowanie, wybory. Stan społeczny nazywa się optymalnym społecznie, jeśli w wyniku stosowania uznawalnych procedur przez agentów mających odpowiednie uprawnienia decyzyjne nie jest możliwa społecznie uznawalna poprawa tego stanu społecznego. Istotą prezentowanej koncepcji kryterium optimum społecznego jest rezygnacja z prób oceniania zbiorowych decyzji tylko ze względu na własności otrzymanych rezultatów, natomiast przyznanie priorytetu właściwym procedurom łącznie z ich konsekwencjami. Celem artykułu jest próba analizy związków między uznawalnością a efektywnością zbiorowych decyzji, jak również określenie mechanizmów mających wpływ na wzrost efektywności procedur podejmowania decyzji. Współczesne modele organizacji ściśle wiążą się z kulturą uczestnictwa i zaangażowania w życiu organizacji jej członków. Dobrze działająca organizacja nie istnieje bez jej kapitału społecznego, gdzie relacje międzyludzkie, sieci powiązań społecznych, uznaje się za ważny kapitał ułatwiający jednostkom i grupom realizację wyznaczonych celów, tworzenie wspólnych dóbr, skuteczne funkcjonowanie organizacji. Dochodzenie do rozwiązania problemów przez współdziałanie przebiega min. za pomocą uznawalnych procedur. Proces zbiorowego podejmowania decyzji z zastosowaniem odpowiednich procedur powinien prowadzić do stabilnego społecznego kontraktu, a w konsekwencji do właśnie do optimum społecznego. Główną tezą opracowanie jest stwierdzenie, że większość nowoczesnych społeczeństw czy organizacji posiada instytucjonalne mechanizmy (np. sądy, arbitraż negocjacje, mediacje, głosowanie, wybory) prowadzące do optimum społecznego, przy czym uznawalność procedur nie gwarantuje jeszcze efektywności, czy skuteczności podejmowania decyzji. W pracy dokonano omówienia wybranych metod podejmowania decyzji społecznych tj. sądy, negocjacje, głosowanie zwracając szczególną uwagę na strony zaangażowane w podejmowanie decyzji, ich role oraz zależności między nimi, własności procedury, normatywne aspekty podejmowania zbiorowych decyzji w oparciu o te procedury, ryzyko czy ograniczenia. Uświadomienie sposobu przebiegu procedur, wad i zalet każdej z nich, uwarunkowań prawnych, kulturowych, społecznych czy etycznych ich wyboru może wpłynąć na zwiększenie efektywności ich stosowania.Sąd jest niezawisłym organem państwowym, który funkcjonuje w szczególnej formie, jest powołany do rozstrzygania sporów, decydowania o przysługujących uprawnieniach oraz dokonywania innych czynności określonych w ustawach lub umowach zgonie z procedurami określonymi w kodeksie prawa. Decyzja sądu jest dla obu stron wiążąca i obwarowana sankcjami prawnymi w przypadku niepodporządkowania decyzji sądu. Z kolei negocjacje to zazwyczaj dobrowolne rozmowy, które podejmują strony konfliktu w celu zawarcia porozumienia, realizacji umowy, osiągnięcia kompromisu w spornej kwestii. Strony sporu cały czas sprawują kontrolę nad procesem negocjacji, ponoszą odpowiedzialność za ich przebieg oraz wynik. Negocjacje zbiorowe są obecnie rozpowszechnioną metodą kształtowania zbiorowych stosunków pracy w krajach o gospodarce rynkowej. Do podstawowych mechanizmów demokracji zalicza się głosowanie, wybory czy referendum. Stanowią one próbę rozstrzygnięcia konfliktu przez większość, są najczęstszym sposobem wyrażania grupowej woli pewnej zbiorowości dotyczącej wyboru wariantu czy kandydata. W głosowaniu, każdy z jej uczestników oddaje swój głos, następnie głosy są obliczane i stanowią podstawę decyzji. System głosowania określa sposób dokonywania wyboru pomiędzy dostępnymi alternatywami w oparciu o preferencje głosujących. Ważnym elementem wspomagającym podejmowanie zbiorowych decyzji, prowadzącym zarówno do zwiększenia efektywności procedur z punktu widzenia otrzymanych rezultatów, jak również akceptacji przez pozostałych członków społeczności może być wykorzystanie wiedzy w szerokim zakresie (tzn. wiedzy naukowej, prawniczej, eksperckiej, kulturowej, organizacyjnej, itp.). W pracy opisano relacje między procesem technokratycznym czy z udziałem eksperta oraz z wykorzystaniem uznawalnej społecznej procedury, jak również analizowane są trzy formy połączenia procesu wykorzystania wiedzy z uznawalną procedurą: forma interakcji równoległych, forma interakcji sekwencyjnych oraz udzielenie pełnomocnictwa.

Authors and Affiliations

Tom Burns, Ewa Roszkowska

Keywords

social optimum game collective choice Effectiveness legitimation legitimizing procedures

EP ID EP57979
DOI -
Views 115
Downloads 0